ປາຊວາຍໝາກໄມ້ / Striped catfish

ຊະນິດຮ່ວມ

ການນຳໃຊ້

ອາຫານ

ສີນຄ້າ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Pangasianodon hypophthalmus (Sauvage, 1878) / Pangasiidae

ຊື່ພ້ອງ

Helicophagus hypophthalmus Sauvage, 1878
Pangasius sutchi Fowler, 1937
Pangasius hypophthalmus (Sauvage, 1878)

ຊື່ອື່ນ

Eng: iridescent shark
Cambodian: Trey Pra Thom
Viet: Cá tra
Thai: Sauy

ສະຖານະພາບການອະນຸລັກ

Endangered

ພັນລະນາລັກສະນະສັນຖານ

ເປັນປາໜັງບໍ່ມີເກັດ, ມີລຳໂຕຮຽວຍາວ ລັກສະນະຂ້ວນຂ້າງກົມ, ປາກກວ້າງ, ມີໜວດ 2 ຄູ່, ມີຄີຫຼັງ 1 ຄູ່ ມີກ້າງແຂງເບື້ອງລະ 8 ອັນ, ຄີຫູ 1 ຄູ່ ມີກ້າງແຂງເບື້ອງລະ 11 ອັນ, ຄີທ້ອງ 1 ຄູ່ ມີກ້າງແຂງເບື້ອງລະ 8 ອັນ, ມີຄີທະຫວານ 1 ອັນຍາວໄປຮອດກົກຫາງ ມີກ້າງແຂງ 31 ອັນ, ຫາງວ້ຳເລິກ ມີກ້າງແຂງ 19-19 ອັນ, ກົກຫາງຈະມີຄືອ່ອນເປັນໜັງ 1 ອັນຍື່ນອອກມາ, ຫຼັງມີສີໜົ່ນເຂັ້ມ, ຕາມຄີຈະມີສີເຫຼືອງອ່ອນ ແລະ ມີແຊກກາງໂຕ (ສີລຳໂຕ ແລະ ຊີ້ນ ຂຶ້ນກັບສະພາບແວດລ້ວມໃນເຂດລ້ຽງ ຖ້າອົກຊີໃນນ້ຳຕ່ຳ ຊີ້ນປາຈະເປັນສີເຫຼືອງ ແລະ ຖ້າອົກຊີສູງ ຊີ້ນຈະເປັນສີຂາວ). ລູກປານ້ອຍອາຍຸ 1 ເດືອນ ຈະມີຄວາມຍາວ 3-5 ຊັງຕິແມັດ, ນ້ຳໜັກ 4-5 ກຼາມ, ຖ້າລ້ຽງເປັນພໍ່ແມ່ພັນຈະຕ້ອງມີ ອາຍຸ 3 ປີຂຶ້ນໄປຈຶ່ງນຳມາເປັນແນວພັນເຮັດການປະສົມພັນໄດ້.

ການສຶບພັນ ແລະ ວົງຈອນຊີວິດ

ຂັ້ນຕອນ ການລ້ຽງ ແລະ ການຂະຫຍາຍພັນປາຊວາຍໝາກໄມ້ໜອງແຕ່ງ

ສຳລັບປາທຳມະຊາດ ປາແມ່ນ້ຳໜັກ 10 ກິໂລ ຈະມີໄຂ່ 1.000.000 ໜ່ວຍ ຫຼັງຈາກປະສົມພັນແລ້ວໄຂ່ຈະຕິດຕາມຮາກໄມ້ຕ່າງໆ, ຫຼັງຈາກລູກອ່ອນຝັກແຕກແລ້ວມັນຈະລ່ອງໄປຕາມກະແສນ້ຳ ເພື່ອເຂົ້າໄປສູ່ເຂດອະນຸບານ ແລະ ຫາກິນເຂດນ້ຳຖ້ວມ ທີ່ຕໍ່ໃສ່ສາຍຫ້ວຍ ແລະ ດອນການນ້ຳທີ່ນ້ຳຖ້ວມ ເຊັ່ນ: ບໍລິເວນ ດອນໂຂງ ແລະ ປາກນ້ຳມູນ ເມື່ອຕົ້ນລະດູແລ້ວ ເຖິງເດືອນຕຸລາ ຊ່ວງລະດັບນ້ຳຫຼຸດລົງ ແມ່ນກະຕຸ້ນໃຫ້ປາອອກຈາກທົ່ງນ້ຳຖ້ວມເຂົ້າສູ່ແມ່ນ້ຳຂອງ ແລ້ວເຂົ້້າໄປລີ້ໄພຢູ່ວັງນ້ຳເລິກ. ການເຄື່ອນຍ້າຍແມ່ນມີສ່ວນຜົວພັນກັບລະບົບດວງເດືອນ ໂດຍສະເພາະແມ່ນເດືອນເພັງ ເດືອນພະຈິກ ຫາ ເດືອນທັນວາ ຮອດເດືອນກຸ່ມພາ. ເມືອລະດູຝົນມາເຖິງ (ພຶດສະພາ ຫາ ມິຖູນາ) ກະຕຸ້ນໃຫ້ປາທີ່ມີໄຂ່ ແລະ ນ້ຳເຊື້ອ ເລີ່ມມີການເຄື່ອຍ້າຍຂຶ້ນເພື່ອປະສົມພັນ (MRC, 2004).

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

ອ່ຽນ ແບຣ໌ດ (Ian G. Baird), ວິໄຊ ອິນທະໄພສີ, ພົງສະຫວັດ ກິສຸວັນນະລາດ, ບຸນເພັງ ພິລາວັນ ແລະ ບຸນຮອງ ໝື່ນສຸພົນ. 1999. ປາພື້ນເມືອງຢູ່ພາກໃຕ້ຂອງລາວ. ໂຄງການປະມົງຊຸມຊົນ ແລະ ປົກປັກຮັກສາປາຂ່າ. ກະຊວງກະສິກຳ ແລະ ປ່າໄມ້. ໜ. 22-105.

ສຳຣວຍ ມີນາການ ແລະ ໄຊມອນ ຟໍສະນິດ. 1997. ການຂະຫຍາຍພັນປາຂະໜາດນ້ອຍທີ່ເໝາະສົມໃນ ສປປ ລາວ. ໂຄງການສົ່ງເສີມການລ້ຽງປາລາວ/97/007, ກົມລ້ຽງສັດການປະມົງ, ກະຊວງກະສິກຳ-ປ່າໄມ້, ໜ້າ 16-19.

ສົມພັນ ພິລາວົງ. 2005. ບົດລາຍງານທ້າຍການສຶກສາ. ການປະສົມພັນທຽມປາຊວຍ. ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດ. ຄະນະກະເສດສາດ, ວິທະຍາເຂດນາບົງ, ໜ້າ 18.

ສູນຄົ້ນຄວ້າການປະມົງ. 2002. ຄູ່ມີແນະນຳຄວາມຮູ້ພື້ນຖານໃນການຜະລິດລູກປາ. ໜ້າ 2-10.

ອ່ຽນ ແບຣ໌ດ (Iam. G. Baird), ພົງສະຫວັດ ກິສຸວັນນະລາດ, ວິໄຊ ອິນທະໄພສີ, ບູນເພັງ ພິລາວັນ ແລະ ບຸນຮອງ ໝື່ນສຸພົນ. 1997. ປາພື້ນເມືອງຢູ່ພາກໃຕ້ຂອງລາວ, ໂຄງການປະມົງຊຸມຊົນ. ກະຊວງກະສິກຳ-ປ່າໄມ້ ແລະ ປົກປັກຮັກສາປາຂ່າ. ໜ້າ 225.

Vidthayanon, C. & Hogan, Z. 2011. Pangasianodon hypophthalmus. The IUCN Red List of Threatened Species 2011: e.T180689A7649971. http://dx.doi.org/10.2305/IUCN.UK.2011-1.RLTS.T180689A7649971.en. Downloaded on 10 June 2019.

Poulsen, A.F., Hortle, K.G., Valbo-Joergensen, J., Chan, S., Chhuon, C.K., Viravong, S., Bouakhamvongsa, K., Suntornratana, U., Yoorong, N., Tung T.T. & Tran, B.Q. 2004. Distribution and ecology of some important riverine fish species of the Mekong River Basin. MRC Technical Paper No. 10. Mekong River Commission, Vientiane, Laos. 116 pp.

Crumlish, M. & Dung, T.T. 2006. Strategies to reduce risk and livelihood impact associated with outbreaks of Bacillary Necrosis of Pangasius spp. (BNP) farmed in the Mekong Delta, Viet Nam. DFID Aquaculture and Fish Genetics Research Programme, Final Technical Report (R8093). DFID, London, England. 186 pages

Duong Thuy Ye. 2017. Can Tho University College of Aquaculture and Fisheries Fish Genetics Laboratory

MRC, 2002. Distribution and migration pathways of Pangasianodon hypophthalmus, based on information from http://www.mrcmekong.org/programmes/fisheries/mig_pangasianodon_h.htm

MRC, 2006. ນິເວດວິທະຍາ ແລະ ການກະຈາຍຂອງພັນປາບາງຊະນິດ ທີ່ສຳຄັນໃນອ່າງແມ່ນ້ຳຂອງ. No.10. ໜ. 82

Philippe Cacat. 2006. Reproduction de Pangasius hypophthalmus Le 2 mai 2006 .1. Î.

Rainboth, W.J. 1996. Fishes of the Cambodian Mekong. FAO, Rome, 265 pp.

Sauvage, H.E. 1878. Notes sur quelques poissons d'espèces nouvelles provenant des eaux douces de l'Indochine. Bulletin de la Société philomanthique de Paris (7) 2: pp. 233-242. http://www.marinespecies.org/aphia.php?p=taxdetails&id=888194

Suvatti, C. 1981. Fishes of Thailand. Royal Institute of Thailand, Bangkok. 379 p

Touch, S.T. 2000. Life cycle of Pangasianodon hypophthalmus and the impact of catch and culture. Paper presented at the catfish Asia Conference, Bogor, Indonesia, 27 pp.

Tu Thanh Dung, Nguyen ThiNhu Ngoc, Nguyen Quoc Thinh, DangThuy Mai Thy Nguyen Anh Tuan. 2008. Diseuses of Pangasiu Catfish farmed in Vietnam, College of Aquaculture and Fisheries Cantho University Cantho City, Vietnam, p 77-78

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

ສົມພັນ ພິລາວົງ (ສູນຄົ້ນຄວ້າການປະມົງ, ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າກະສິກຳ, ປ່າໄມ້ ແລະ ພັດທະນາຊົນນະບົດ)