ຢາງຫອມຍານລາວ / Lao Benzoin

Language

ການນຳໃຊ້

ອາຫານ

ສີນຄ້າ

ພືດເປັນຢາ

ນ້ຳມັນຫອມ

ກ້ອນນ້ຳມັນຢາງ / ນ້ຳຢາງ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Styrax tonkinensis Craib ex Hartwich / Styracaceae

ຊື່ພ້ອງ

Anthostyrax tonkinensis Pierre
Styrax hypoglaucus Perkins
Styrax macrothyrsus Perkins
Styrax subniveus Merr. & Chun

ຊື່ອື່ນ

ລາວ: ນໍ້າມັນຫອມຍານລາວ
ໄທ: ກໍາຍານ, ກວີ, ສາດ ສະມິງ, ສາດັນ.
ຫວຽດນາມ: ໂບເດ, ໄກແກງກຽນຈັງ, ໄກອັນຕຸກເຮອງ, ກໍ່ຍານ.
ອັງກິດ: Lao Benzoin Resin

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ຕົ້ນຍານ ມີລໍາຕົ້ນຂະໜາດປານກາງ, ຫຼົ່ນໃບ, ສູງ 15–20 ມ, ໜ້າຕ້າງ 22–28 ຊມ. ເປືອກນອກບໍ່ລຽບ, ສີຂີ້ເຖົ່າ (ໝົ່ນ), ມີຮອຍແຕກທາງຂວາງ. ເປືອກໃນບາງ ສີກຳມະຖັນຈືດ. ໃບຮູບໄຂ່, ກວ້າງ 4–9 ຊມ ແລະ ຍາວ 15–20 ຊມ, ໜ້າເທີງສີຂຽວຈືດ ແລະ ກ້ອງໃບມີຂົນສີຂາວ. ຊໍ່ດອກຍາວ 15–20 ຊມ ປະກອບດ້ວຍດອກສີຂາວ ມີກີ່ນຫອມ. ໝາກເປັນຮູບໄຂ່ຍາວ 1–1.2 ຊມ ແລະ ກວ້າງ 5–7 ມມ ແລະ ແຍກອອກເປັນ 3 ປ່ຽງ. ແກ່ນເປັນສີດໍາ-ຂາວ (coffee-cream) ຍາວ 3–4 ມມ ແລະ ມີໜ້າຕັດ 2–3 ມມ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ຢາງຫອມຍານຂອງລາວ ໄດ້ເປັນທີ່ຮູ້ຈັກ ແລະ ໄດ້ຮັບຄວາມນິຍົມໃນລະດັບໂລກ ເນື່ອງຈາກໄດ້ມີການບັນທຶກໄວ້ ໃນ ວັດຈະນານຸກົມການຂອງຝຣັ່ງ. ຢາງຫອມຍານ (ຢາງໄຫຼອອກຈາກລຳຕົ້ນຂອງ ຕົ້ນຍານ) ຖືກຈັດຢູ່ໃນປະເພດຢາງຍ້ວຍຈັບຕົວກັນເປັນກ້ອນທີ່ມີກີ່ນຫອມ, ມັນຖືກນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນການເຮັດນ້ຳຫອມ, ຢາດົມ, ສານກັນບູດ, ປະສົມໃນຢາສູບ ແລະ ໃຊ້ໃນທາງການແພດ. ການນວດດ້ວຍນ້ໍາມັນຫອມຈາກຍານ ທຳໃຫ້ຮ່າງກາຍມີຄວາມສະງົບ ແລະ ມີຄວາມອົບອຸ່ນ. ນອກນີ້, ຍານຍັງຖືກໃຊ້ເປັນຢາເພື່ອຂ້າເຊື້ອບາດແຜ ແລະ ຜ່ອນຄາຍອາການໄອ, ຫວັດ ຫຼື ໂລກປອດ. ນອກຈາກນັ້ນ, ມັນຊ່ວຍໃຫ້ຍ່ຽວສະດວກ ແລະ ລົດຜ່ອນທ້ອງອືດເຟີ້. ຢູ່ອິນໂດເນເຊຍ ເຂົາເຈົ້າໄດ້ໃຊ້ຍານປະສົມ ໃນການຜະລິດເຄື່ອງ ປ໊ອກເຊີແລນ.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

ສີມອນ ວົງຄໍາຮໍ່ ພ້ອມຄະນະ, (2016). ບົດວິໄຈການພັດທະນາຕ່ອງໂສ້ມູນຄ່າຍານ ໃນເຂດເນີນສູງ 5 ແຂວງ ພາກເໜືອຂອງລາວ. ສູນຄົ້ນຄວ້າປ່າໄມ້, ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ ປ່າໄມ້ແຫ່ງຊາດ. ວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ. 104 ໜ້າ.

ສີມອນ ວົງຄໍາຮໍ່ ພ້ອມຄະນະ, (2017). ເຂດການກະຈາຍພັນ ແລະ ຜົນຜະລິດນໍ້າມັນຫອມຍານລາວ. ວາລະສານກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ ສະບັບທີ 37. ສະຖາບັນຄົ້ນຄວ້າກະສິກໍາ ແລະ ປ່າໄມ້ ປ່າໄມ້ແຫ່ງຊາດ. ວຽງຈັນ, ສປປ ລາວ. ໜ້າ 89-129.

NAFRI, NUoL, SNV. (2007). Non-Timber Forest Products in the Lao PDR. A Manual of 100 Commercial and Traditional Products. The National Agriculture and Forestry Research Institute. Vientianne, Lao PDR.

FAO - Kashio M. & Johnson D. (2001). Monograph on benzoin (Balsamic resin from Styrax species) RAPA Publication 21.

B. Svengsuksa & J.E. Vidal. 1992. Styracaceae in Flore du Cambodge du Laos et du Vietnam 26:145-176. Museum National D’Histoire Naturelle, Paris.

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

ສີມອນ ວົງຄໍາຮໍ່ / Simone Vongkhamho