ເປັດເທບ / Domestic Muscovy Duck

ໃນສອງທົດສະວັດທີ່ຜ່ານມາ, ການຜະລິດເປັດໃນອາຊີ ໄດ້ມີຄວາມສໍາຄັນຫຼາຍຂຶ້ນ ເຊິ່ງກວມເອົາ 87% ຂອງປະຊາກອນເປັດໃນໂລກ. ໃນ ສປປ ລາວ, ຫຼາຍກວ່າ 90% ຂອງຄົວເຮືອນທັງຫມົດ ມີສັດປີກຢ່າງຫນ້ອຍຫນຶ່ງຊະນິດ. ເປັດ ແມ່ນປະເພດສັດປີກທີ່ມີຄວານິຍົມລ້ຽງເປັນອັນດັບສອງ ໃນປະເທດ ແລະ ເປັດສອງຊະນິດ ທີ່ລ້ຽງໃນປະເທດແມ່ນເປັດເທບ (Muscovy -Cairina moschata) ແລະ ເປັດກາບ (Anas platyrhyncos). ໃນ ສປປ ລາວ, ມີສາມລະບົບການຜະລິດສັດປີກຕົ້ນຕໍຄື: ການຜະລິດສັດປີກ ແບບພື້ນເມືອງ, ຂະຫນາດນ້ອຍ, ປ່ອຍຢູ່ສວນຫຼັງບ້ານ ກວມເອົາປະມານ 84% ຂອງຊະນິດສັດປີກຂອງປະເທດ; ແບບເຄິ່ງເລັ່ງລັດ, ຂະຫນາດນ້ອຍ ເຖິງ ຂະຫນາດກາງ, ເລັ່ງໃສ່ການຜະລິດສັດປີກ ເພື່ອການຕະຫຼາດ ແລະ ເປັນສິນຄ້າ; ແລະລະບົບ ການຜະລິດສັດປີກແບບເລັ່ງລັດ, ຂະຫນາດໃຫຍ່, ປະສົມປະສານ ແບບອຸດສາຫະກໍາ (Burgos et al, 2008). ລະບົບການລ້ຽງເປັດ ແບບພື້ນເມືອງ ແມ່ນນິຍົມກັນຢ່າງແຜ່ຫຼາຍໃນສປປລາວ, ສ່ວນໃຫຍ່ສໍາລັບການບໍລິໂພກພາຍໃນຄົວເຮືອນ.ໃນ ສປປ ລາວ, ມີ 212,700 ຄົວເຮືອນ ລ້ຽງເປັດທັງຫມົດ 1,788,000 ໂຕ, ກວມເອົາ 27% ຂອງຄົວເຮືອກະສິກໍາທັງຫມົດ. ແຜນທີ່ຫຼັກ ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງ ອັດຕາສ່ວນຂອງຄົວເຮືອນທີ່ລ້ຽງເປັດໃນລະດັບບ້ານ. ຈຸດທີ່ມີການລ້ຽງເປັດຫຼາຍທີ່ສຸດ ແມ່ນຢູ່ທີ່ແຂວງວຽງຈັນ (261,200 ໂຕ), ຈໍາປາສັກ (217,000 ໂຕ), ໄຊຍະບູລີ (204,000 ໂຕ) ແລະ ສະຫວັນນະເຂດ (184,000 ໂຕ). ການລ້ຽງເປັກ ໂດຍສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນຢູ່ໃນເຂດດິນຕໍ່າ ແລະ ຢູ່ໃນເຂດ ທົ່ງພຽງໂພນສະຫວັນ. ແຜນທີ່ຫຼັກຍັງສະແດງໃຫ້ເຫັນວ່າ ການລ້ຽງ ເປັດເປັນທີ່ນິຍົມກັນໂດຍທົ່ວໄປ ແລະ ມັກຈະກະຈຸກຢູ່ອ້ອມແອ້ມເຂດເທດ ສະບານຂອງບັນດາແຂວງ.ລະຫວ່າງປີ 1999 ແລະ 2011, ປະຊາກອນເປັດ ໃນ ສປປ ລາວ ໄດ້ເພີ່ມຂຶ້ນ 32.5% ຫຼື 318,300 ໂຕ. ເມື່ອສັງເກດກໍ່ພົບວ່າ ເກືອບທັງຫມົດແຂວງ ມີການເພີ່ມຂື້ນມີ ນອກຈາກ ນະຄອນຫລວງວຽງຈັນ, ແຂວງຫົວພັນ ແລະ ແຂວງຈໍາປາສັກ. ການເພີ່ມຂຶ້ນ 35 ສ່ວນຮ້ອຍຂອງການລ້ຽງເປັດ ໃນແຂວງໄຊຍະບູລີ ຖືວ່າເປັນການຂະຫຍາຍຕົວທີ່ຫຼາຍທີ່ສຸດ ໃນປະເທດ. ຕາມມາດ້ວຍ ນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ແຂວງຊຽງຂວາງ ມີການເພີ່ມຂຶ້ນ 24% ແລະ 18% ຕາມ ລໍາດັບ. ກົງກັນຂ້າມກັບ ແຂວງຜົ້ງສາລີ, ຫຼວງນ້ໍາທາ, ສາລະວັນ, ເຊກອງ ແລະ ອັດຕະປື ມີການເພີ່ມຂື້ນ ທິ່ຫນ້ອຍກວ່າ 5% ໃນລະຫວ່າງປີ 1999ແລະ ປີ 2011.ເຊັ່ນດຽວກັນກັບສັດປີກອື່ນໆ, ການລະບາດຂອງພະຍາດຕ່າງໆ, ຄວາມຮູ້ ແລະ ການບໍລິການທາງ ດ້ານສຸຂະພາບສັດ, ໂພຊະນາການ ແລະ ການຄຸ້ມຄອງ ສັດລ້ຽງໄດ້ກີດກັ້ນການພັດທະນາອຸດສາຫະກໍາການລ້ຽງເປັດໃນ ສປປ ລາວ. ໃນລະຫວ່າງປີ 2004 ແລະ 2008 ໄດ້ມີການລະບາດຂອງພະຍາດໄຂ້ຫວັດສັດປີກ 13 ເທື່ອ ເຮັດໃຫ້ສັດປີກຈໍານວນ 156,000 ໂຕ ຕາຍໃນທົ່ວປະເທດ. 8 ໃນ 13 ຄັ້ງ ຂອງການລະບາດ ໄດ້ເກີດຂື້ນໃນລະວ່າງ ເດືອນກຸມພາ ແລະ ເດືອນມີນາ ປີ 2007, ສ່ວນໃຫຍ່ແມ່ນ ຢູ່ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ ແລະ ຢູ່ບັນດາຟາມລ້ຽງແບບການຄ້າ, ສ້າງຜົນເສຍຫາຍເຖິງ 1 ໃນ 5 ຂອງ ຈໍານວນເປັດໄຂ່ຂອງປະເທດ. ແຜນທີ່ໃນລະດັບແຂວງໄດ້ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງການຫຼຸດລົງຢ່າງຫຼວງຫຼາຍ ຂອງຈໍານວນເປັດ ໂດຍສະເພາະຢູ່ໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ.