ຫວ້ານໄພ / Cassumunar ginger

ຫວ້ານໄພນີ້ເປັນຢາລະບາຍໄດ້ດີເມື່ອກົດໃນກະເພາະອາຫານ, ຫຼື ເມື່ອເດັກນ້ອຍຖ່າຍບໍ່ອອກ, ຂີ້ຖອກທ້ອງສາມາດຮັກສາໄດ້ໂດຍມີການໃຊ້ນຳເອົາຫົວຫວ້ານໄພໄປບົດໃຫ້ມູນ ຫຼື ຝົນໃສ່ນ້ຳໃຫ້ເດັກນ້ອຍກີນ, ແຕ່ຖ້າຖ່າຍບໍ່ອອກຄວນເຮັດເປັນກ້ອນຄ້າຍຢາລູກກ່ອນແລ້ວຍັດເຂົ້າໄປໃນຮູກົ້ນຂອງເດັກນ້ອຍ ແລ້ວພໍປະມານຄາວໜື່ງເດັກນ້ອຍຖ່າຍອອກມາ ເພາະວ່າຫວ້ານໄພນີ້ຊ່ວຍໃນການກະຕຸ້ນໃຫ້ຂັບຖ່າຍ, ໃນໂຮງນວດ ຫຼື ສ່ວນປະສົມຂອງຢາຮັກສາກ້າມເນື້ອເມື່ອອອກກຳລັງກາຍ ຫຼື ປວດເມື່ອຍກ້າມຊີ້ນ, ເພີ່ນໄດ້ສະກັດເອົານ້ຳມັນຫອມລະເຫີຍເພື່ອເປັນສ່ວນປະສົມໃນຜະລິດຕະພັນຢາຮັກສາການປວດເມື່ອຍກ້າມຊີ້ນ, ບວມຊຳ້, ອັບເສບ ແລະ ຜະລິດຕະພັນນວດແຜນບູຮານ ຫຼື ຮົມຢາ. ນອກນັ້ນຍັງໄດ້ນຳເອົາດອກ ແລະ ຊໍ່ດອກອ່ອນມາແກ້ງ ຫຼື ລວກກັບແຈ່ວທີ່ນີຍົມກັນແຜ່ຫຼາຍ ສັງເກດເຫັນຂາຍໃນຕະຫຼາດຫຼວງພະບາງໃນຊ່ວງເດືອນພືດສະພາ ຫາ ກໍລະກົດ, ຫົວມັນໃຊ້ເຂົ້າໃນແກ້ງເຜັດຊ່ວຍດັບກີ່ນຄາວຈາກຊີ້ນເຮັດໃຫ້ນ້ຳແກ້ງເປັນສີເຫຼືອງ. ຫົວທີ່ແກ່ຈັດນຳເອົາມາຕົ້ມເພື່ອຂັບປະຈຳເດືອນຂອງຜູ້ຍີງແຕ່ມີການນິຍົມໃຊ້ຫຼັງຈາກເກີດລູກໃໝ່. ຈາກການວິໄຈທາງດ້ານການແພດໃຫ້ຂໍ້ມູນວ່າໃນຫົວຂອງຫວ້ານໄພມີສານຊ່ວຍແກ່ພະຍາດຫອບຫືດທີ່ເກີດຂື້ນໃນເດັກນ້ອຍ. 
ແກ້ທ້ອງອືດທ້ອງເຟີ ຂັບລົມ: ໃຫ້ເຫງົ້າແຫ້ງມາບົດເປັນຜົງ, ກິນປະມານຄັ້ງລະເຄີ່ງບ່ວງແກ້ງ ຫຼື ໃສ່ກັບນ້ຳຮ້ອນ ປະສົມກັບເກືອເລັກນ້ອຍ ດື່ມກີນຈົນອາການຫາຍເປັນປົກກະຕິ. ຮັກສາອາກາດຟົກຊຳ້ບວມ, ຂໍ້ຫຼຸດ: ໃຊ້ຫົວມາຝົນທາບໍລີເວັນທີ່ມີອາການເຈັບປວດ, ໃຊ້ເຫງົ້າປະມານ 1 ເຫງົ້າ ນຳມາຕໍາ ຫຼື ບົດໃຫ້ມູນຄັ້ນເອົານ້ຳມາທາຖູບໍລີເວນທີ່ມີອາການ, ຫຼື ຕໍາໃຫ້ລະອຽດແລ້ວປະສົມເກືອເລັກນ້ອຍຄົນໃຫ້ເຂົ້າກັນ ແລ້ວນຳມາຫໍ່ເປັນລູກປະຄົບ ຫຼື ນຳໄປນື່ງກ່ອນ ແລ້ວນຳມາປະຄົບບໍລີເວັນທີ່ເຈັບປວດເມື່ອຍ ແລະ ບວມຊ້ຳ, ເຮັດຕອນເຊົ້າ ແລະ ຕອນແລ້ງຈົນກວ່າອາການດີປົກກະຕິ. ເຮັດເປັນນ້ຳມັນໄວ້ໃຊ້ກໍ່ໄດ້ເຊັ່ນດຽວກັນ ໂດຍເອົາຫົວຫວ້ານໄພ ໜັກ 2 ກິໂລ, ມາທອດໃນນ້ຳມັນພືດຮ້ອນໆ 1 ກິໂລ ທອດຈົນເຫຼືອງແລ້ວເອົາອອກໃສ່ຝູ່ນບົດຈາກ ຕົ້ນ Syzygium aromaticum ປະມານ 4 ບ່ວງແກ້ງ ທອດຕໍ່ໄປດ້ວຍໄຟອ່ອນ ປະມານ 10 ນາທີ ແລ້ວລຳຖ້າຈົນນ້ຳມັນອຸ່ນໆ ໃສ່ກາລະບູນລົງໄປ 4 ບ່ວງແກ້ງ ໃສ່ພາຊະນະປິດຝາອັດແໜ້ນແລ້ວລໍຖ້າຈົນເຢັນ ຈື່ງຂະເຍົ່າກາລະບູນໃຫ້ລະລາຍ ນຳ້ມັນຫວ້ານນີ້ໃຊ້ທານວດວັນລະ 2 ຄັ້ນ ຕອນເຊົ້າ ແລະ ຕອນແລງ (ເປັນສູດຢາແຜນບູນຮານ). ແກ້ທ້ອງບິດ ຖອກທ້ອງ: ໃຊ້ເຫງົ້າສົດ 4-5 ແງ່ ຕໍາໃຫ້ລະອຽດ ຄັ້ນເອົານ້ຳຕື່ມເກືອເຄີ່ງບ່ວງແກ້ງ, ໃຊ້ກີນ ຫຼື ຝົນກັບນ້ຳປູນໃສ ກີນ. ເປັນຢາຮັກສາຫືດ: ໃຊ້ເຫງົ້າແຫ້ງ 5 ສ່ວນ, ພິກໄທ, ດີປີ ຢ່າງລະ 2 ສ່ວນ, ກ້ານຕົ້ນຊົມພູ, ພີມມະເສນ ຢ່າງລະ ½ ສ່ວນ ບົດປະສົມເຂົ້າກັນ ໃຊ້ຝູ່ນຢາ 1 ບ່ວງ ຊົງນໍ້າຮ້ອນດື່ມ ຫຼື ປັ້ນເປັນລູກກອນດ້ວຍນ້ຳເຜີ້ງ ຂະໜາດເທົ່າແມັດພູດທາ ຮັບປະທານຄັ້ງລະ 2 ລູກ, ຕ້ອງກີນຕິດຕໍ່ກັນເປັນເລວານານຈົນກວ່າອາການດີຂື້ນ. ເປັນຢາແກ້ເລັບຖອດ: ໃຊ້ເຫງົ້າສົດ 1 ແ່ງ ຂະໜາດເທົ່າກັບຫົວແມ່ມື ຕໍາໃຫ້ລະອຽດປະສົມກັບເກືອ ແລະ ກາລະບູນ ຢ່າງລະປະມານເຄີ່ງບ່ວງຊາ ແລ້ວນຳມາພອກບໍລີເວນທີ່ເປັນໜອງ ຄວນປ່ຽນຢາວັນລະຄັ້ງ. ຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ຜີວໜັງຊຸ່ມຊື່ນ ແລະ ເປັນຢາຊ່ວຍສະໝານແຜ່ດ້ວຍ: ໃຊ້ເຫງົ້າສົດ 1 ແງ່ຝານເປັນປ່ຽງບາງໆ ໃຊ້ຕົ້ມລວມກັນກັບສະໝູນໄພອື່ໆເນື່ອງຈາກຫວ້ານໄພມີນ້ຳມັນຫອມລະເຫີຍ.