ໝາກຟິດ / Limonia

ການນຳໃຊ້

ອາຫານ

ພືດເປັນຢາ

ພືດປະດັບ

ສີ່ງປູກສ້າງ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Feronia limonia (L.) Swingle / RUTACEAE

ຊື່ພ້ອງ

Limonia pinnatifolia Houtt.

ຊື່ອື່ນ

ຊື່ສາມັນ: Limonia, Curd fruit, Elephant apple, Gelingga, kavath, Monkey fruit ແລະ Wood apple.
ໄທ: ມະຂວິດ, ມະຍົມ (ພາກອີສານ) ແລະ ມະຟິດ (ພາກເໜືອ)

ສະຖານະພາບການອະນຸລັກ

Least Concern

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ຈັດເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນຂະໜາດກາງ ຫຼື ຂະໜາດໃຫຍ່. ລຳຕົ້ນສູງ 15-25 ມ, ເຮືອນຍອດມີລັກສະນະກົມງາມ, ເປືອກລຳຕົ້ນພາຍນອກມີສີເທົາ, ເປືອກພາຍໃນມີສີຂາວ, ເປັນຕົ້ນໄມ້ທີ່ມີທົນຕໍ່ສະພາບດິນ ແລະ ພູມອາກາດຕ່າງໆ ໄດ້ເປັນຢ່າງດີ. ໃບປະສົມຂັ້ນສອງ, ອອກວຽນສະຫຼັບ ຫຼື ອອກເປັນກະຈຸກຢູ່ບໍລິເວນປຸ່ມຕາມກິ່ງຕ່າງໆ, ຍາວ 8-15 ຊມ, ໂດຍຈະມີ 1-4 ປ້ອງ. ໃບຍ່ອຍມີ 3-7 ໃບ, ຮູບຮີ, ຮູບໄຂ່ປີ້ນ ຫຼື ຮູບຫອກປີ້ນ, ໂຄນໃບຮຽວແຫຼມ, ຂອບລຽບ, ປາຍມົນ, ຜິວໃບດ້ານເທິງມີສີຂຽວເຂັ້ມລຽບມັນ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມສີຂຽວອ່ອນ, ແຜ່ນໃບໜາ, ເມື່ອນຳໄປສ່ອງຜ່ານແສງຈະພົບຕ່ອມນ້ຳມັນກະຈາຍຢູ່ທົ່ວໃບ. ກ້ານໃບລວມຍາວ 3-4 ຊມ, ກ້ານໃບຍ່ອຍສັ້ນຫຼາຍ. ຊໍ່ດອກແບບຈະຈະເປັນຊໍ່ສັ້ນ, ອອກຕາມກິ່ງງ່າ. ດອກຍ່ອຍມີສີຂາວ ຫຼື ສີແດງ. ໝາກແຫ້ງ, ຮູບກົມ, ມີເສັ້ນຜ່າສູນກາງປະມານ 8-10 ຊມ, ເປືອກດ້ານນອກແຂງ, ມີສີເທົາອົມຂາວ ຜິວມີຂຸຍສີຂາວ, ເນື້ອອ່ອນນຸ້ມ ແລະ ເມື່ອສຸດຈະເປັນສີດຳ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ສັບພະຄຸນ:

ໃບ: ແກ້ອາການຖອກທ້ອງ, ແກ້ອາການທ້ອງຂີ້ຮາກ, ໃບຊ່ວຍຂັບລົມໃນກະເພາະອາຫານ, ຊ່ວຍຫ້າມເລືອດປະຈຳເດືອນຂອງແມ່ຍິງ, ໃຊ້ເປັນຢາຟາດສະມານແຜ, ນຳມາຕຳພອກແກ້ອາການຟົກບວມ, ເຈັບບວມ, ຊ່ວຍຮັກສາຝີ ແລະ ພະຍາດຜິວໜັງບາງຊະນິດ, ສານສະກັດຈາກໃບສາມາດຊ່ວຍຢັບຢັ້ງການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງເຊື້ອອາຫິວາ.
ຢາງ: ຊ່ວຍຈະເລີນທາດໄຟໃນຮ່າງກາຍ, ຢາງມີສານແທນນິນໃຊ້ເປັນຢາຮັກສາພະຍາດຖອກທ້ອງໄດ້, ຊ່ວຍຮັກສາບາດແຜ ແລະ ສາມາດນຳມາໃຊ້ຫ້າມເລືອດໄດ້.
ໝາກ: ໃຊ້ເປັນຢາບຳລຸງເຮັດໃຫ້ສົດຊື່ນ, ໝາກດິບນຳມາຜ່າຕາກແຫ້ງແລ້ວໃຊ້ຊົງເປັນຊາດື່ມເປັນຢາບຳລຸງທາດໃນຮ່າງກາຍ, ຊ່ວຍຮັກສາເລືອດອອກຕາມຫວ່າງແຂ້ວ, ຊ່ວຍໃຫ້ຈະເລີນອາຫານ ແລະ ຊ່ວຍຮັກສາພະຍາດກ່ຽວກັບທາງເດີນອາຫານ
ທັງຕົ້ນ: ຊ່ວຍແກ້ພະຍາດພິດ, ຊ່ວຍແກ້ອາການຕົກເລືອດ, ຊ່ວຍແກ້ຝີເປືອຍເນົ່າ ແລະ ຊ່ວຍແກ້ບວມ.
ຮາກ, ເປືອກ, ດອກ: ຊ່ວຍແກ້ລົງທ້ອງ.
ໝາກ ແລະ ຢາງ: ຊ່ວຍຮັກສາອາການຖອກທ້ອງ

ປະໂຫຍດ:

ພືດປະດັບ: ໃຊ້ປູກເພື່ອຄວາມສວຍງາມ ເໝາະສຳລັບປູກໃນສວນສາທາລະນະ ເນື່ອງເປັນຕົ້ນໄມ້ຟຸ່ມທີ່ສວຍງາມ, ຈະເລີນເຕີບໂຕໄດ້ໄວ ແລະ ແຂງແຮງ
ໝາກ: ໃຊ້ເປັນອາຫານຮັບປະທານສົດໄດ້, ຍັງສາມາດນຳໄປເຮັດເປັນນ້ຳໝາກໄມ້ ແລະ ແຍມໄດ້ ແລະ ໃຊ້ເປັນອາຫານຂອງນົກໄດ້.
ແກ່ນ: ສາມາດນຳມາຮັບປະທານໄດ້.
ຢາງ: ມີຄວາມໜຽວສາມາດນຳມາໃຊ້ເປັນກາວເພື່ອໃຊ້ຕິດ ຫຼື ເຊື່ອມຕໍ່ສິ່ງຂອງຕ່າງໆໄດ້.
ເນື້ອໄມ້: ສີເນື້ອໄມ້ແຂງສາມາດນຳມາໃຊ້ງານກໍ່ສ້າງໄດ້.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

Hiwale, S. (2015). Sustainable Horticulture in Semiarid Dry Lands. Springer New Delhi Heidelberg New York Dordrecht London.

Swingle, W.T. (1914). The name of the wood-apple, Feronia Limonia. Journal of the Washington Academy of Sciences, 4(12): 325-328.

Suyanto, A., Noor, E., Rusli, M.S., Fahma, F. (2022). Improvement yield of applewood (Feronia limonia) flavor extract by liquid-liquid extraction with dichloromethane solvent. Food Science and Technology, 42:47520.

Samal, P.K., Dangi, J.S., Meena, K.P., Beck, N.R., Patel, A., Maheshwari, G. (2011). Evaluation of Analgesic Activity of Leaves Extracts of Feronia limonia in Experimental Animal Models. Research J. Pharm. and Tech, 4(5).

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

Duangkhae KEONOY