Return to Knowledge Base

ກ້ານພູ / Kan Phlu

Cite
ການນຳໃຊ້
ອາຫານ
ພືດເປັນຢາ
ນ້ຳມັນຫອມ
ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ
Syzygium aromaticum (L.) Merr. & Perry / MYRTACEAE
ຊື່ພ້ອງ
Caryophyllus aromaticus L.
Caryophyllus hortensis Noronha
Caryophyllus silvestris Teijsm. ex Hassk.
Eugenia aromatica (L.) Baill.
Eugenia caryophyllata Thunb.
Eugenia caryophyllus (Spreng.) Bullock & S.G.Harrison
Jambosa caryophyllus (Thunb.) Nied.
Myrtus caryophyllus Spreng.
ຊື່ອື່ນ
ລາວ: ກ້ານພູ, ໝາກຈອນ ແລະ ໝາກຈັນ.
ໄທ: ກ້ານພູ, ດອກຈັນ ແລະ ຈັນຈີ່.
ອັງກິດ: Clove ແລະ Zanzibar Redhead.
ສະຖານະພາບການອະນຸລັກ
Least Concern
ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ຈັດເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນຂະໜາດນ້ອຍ. ລຳຕົ້ນສູງ 9-12 ມ, ສີນ້ຳຕານປົນສີເຫຼືອງ. ໃບດ່ຽວ, ອອກວຽນສະຫຼັບ, ຮູບຮີ ຫຼື ຮູບຂອບຂະໜານ, ກວ້າງ 2 ນິ້ວ, ຍາວ 4 ນິ້ວ, ໂຄນໃບແຫຼມ, ຂອບລຽບ, ປາຍແຫຼມ, ຜິວໃບດ້ານເທິງສີຂຽວເຂັ້ມ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມສີຂຽວອອ່ນ, ຜິວລຽບມັນທັງສອງດ້ານ. ຊໍ່ດອກແບບກະຈຸກ ຫຼື ຊື່ແບບແຕກແໜ່ງ, ອອກຕາມປາຍຍອດ. ດອກຍ່ອຍມີ 15-20 ດອກ, ອອກແບບກະຈຸກ, ສີຂຽວອົມແດງ, ສີຂຽວອົມນ້ຳຕານແດງ ຫຼື ສີຂາວ. ໝາກຮູບຊົງກະບອກ, ຍາວປະມານ 1 ຊມ, ກວ້າງ 0.3-0.4 ຊມ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ອາຫານ: 

  • ໝາກ: ນຳມາເປັນເຄື່ອງເທດເພື່ອປຸງກິ່ນອາຫານ.

ສັບພະຄຸນ:

  • ໃບ: ຊ່ວຍເຜົາຜ່ານເຄລໍລີ, ຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມຢາກນ້ຳຕານ, ຊ່ວຍຫຼຸດ ແລະ ຄວບຄຸມລະດັບນ້ຳຕານໃນເລືອດ. 
  • ເປືອກ: ຊ່ວຍແກ້ອາການເຈັບທ້ອງ, ແກ້ລົມ ແລະ ຊ່ວຍຄຸມທາດ.
  • ດອກ: ເປັນຢາແກ້ພິດເລືອດ, ແກ້ປວດທ້ອງ, ແກ້ລົມເປັນເໜັບຊາ, ແກ້ພິດນ້ຳເຫຼືອງ, ແກ້ພິດຄາວປາ, ເລືອດອອກຕາມຫວ່າງແຂ້ວ, ຫືດຫອບ, ດັບກິ່ນປາກ, ແກ້ອາການເຈັບແຂ້ວ, ສະຫຼາຍເສມຫະ, ຮັກສາພະຍາດລຳມະນາດ ຫຼື ພະຍາດອັກເສບບໍລິເວນເຫງືອກ, ແກ້ອາການໜ້າມືດຕາລາຍ, ວຽນຫົວປວດຮາກ, ແກ້ອາການສະອຶກ, ຊ່ວຍຂັບລົມ, ແກ້ທ້ອງອືດທ້ອງເຟີ້, ຊ່ວຍບັນເທົາອາການເຈັບທ້ອງ, ຊ່ວຍຫຼຸດການບີບຕົວຂອງລຳໄສ້, ແກ້ອາການຈຸກສຽດທອງເນື່ອງຈາກອາຫານບໍ່ຍ່ອຍ, ຊ່ວຍກະຕຸ້ນການລັ່ງ ແລະ ຫຼຸດກົດໃນກະເພາະອາຫານ, ແກ້ອາການຖອກທ້ອງໃນເດັກ, ມີສ່ວນຊ່ວຍໃນການດູດຊຶມທາດເຫຼັກ, ແກ້ເລືອດເສຍ, ຊ່ວຍແກ້ລົມ, ແກ້ທາດພິດ ແລະ ບຳລຸງທາດ.
  • ດອກແຫ້ງ: ນຳມາກັ່ນໃຊ້  0.12-0.3 ກຼາມ ເປັນຢາແກ້ທ້ອງຂຶ້ນ, ແກ້ລົມພິການ, ແກ້ທາດພິການ ແລະ ຊ່ວຍຂັບລົມໃນລຳໄສ້.
  • ນ້ຳນ້ຳມັນກ້ານພູ: ໃຊ້ເປັນຢາລະງັບກະຕຸກ, ແກ້ອາການເຈັບທ້ອງ, ໃຊ້ຊຳລີຊັບປິດຮູແຂ້ວແມງແກ້ອາການເຈັບແຂ້ວ, ຊ່ວຍຂັບພາຍລົມ, ແກ້ອາການທ້ອງຂຶ້ນ, ແກ້ອາການຖອກທ້ອງ, ແກ້ໄອ, ຂ້າເຊື້ອພະຍາດ, ແກ້ອາການຊາປາຍມືປາຍຕີນ, ບັນເທົາອາການເຈັບຈາກແມງໄມ້ກັດ, ແກ້ລົມ, ບັນເທົາອາການເຈັບ, ໃຊ້ເປັນຢາໜວດແກ້ເຈັບບວມຊ້ຳ, ແກ້ອາການຖອກທ້ອງໃນເດັກ, ຮັກສາພະຍາດຫືດຫອບ, ແກ້ອາການສະອຶກ, ຊ່ວຍຂັບນ້ຳດີ, ຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ປະສາດສະຫງົບ, ເຮັດໃຫ້ຜິວໜັງຊາ, ຊ່ວຍຂ້າເຊື້ອແບັກທິເຣຍໄດ້ຫຼາຍຊະນິດ, ຂ້າເຊື້ອຈາກບາດແຜ, ແມງໄມ້ກັດ, ຊ່ວຍລະລາຍຫຼິ່ມເລືອດ, ຊ່ວຍຫຼຸດການເຈັບໂຕເປັນກ້ອນໄດ້, ຜູ້ຍິງໃຫ້ນົມລູກຄວນຮັບປະທານເພາະຈະຊ່ວຍເພີ່ມນ້ຳນົມໃຫ້ຫຼາຍຂຶ້ນ ແລະ ຍັງຊ່ວຍຍັບຢັ້ງການຈະເລີນເຕີບໂຕຂອງ Lactococcus garvieae.

ນ້ຳມັນຫອມລະເຫີບ: ກ້ານພູມີນ້ຳມັນຫອມລະເຫີຍຊະນິດໜຶ່ງ.

ສານສຳຄັນທີ່ພົບ: 

  • ໃບ: Eugenol 94.4 % ແລະ β-caryophyllene 2.9 %.
  • ດອກ: ພົບສານ Eugenol 72-90 %, Eugenyl acetate 2-27 %, β-caryophyllene 5-12 %, trans-β-caryophyllene 6.3-12.7 % ແລະ Vanillin.
  • ສານປະກອບຟີໂນລິກ: ມີສັບພະຄຸນຊ່ວຍໃນການຕໍ່ຕ້ານອານຸມູນອິດສະຫຼະໃນຮ່າງກາຍ.
  • ນ້ຳມັນຈາກດອກ: ໄດ້ຈາກດອກບານເຕັມທີເຊິ່ງປະກອບດ້ວຍ 60% eugenol, acetyl eugenol, caryophyllene ແລະ ສ່ວນປະກອບຍ່ອຍອື່ນໆ.
  • ນ້ຳມັນຈາກໃບ: ປະກອບດ້ວຍຢູຈີນອລ 82-88% ອາດມີອາຊີເຕດໃນປະລິມານໜ້ອຍ ຫຼື ອາດບໍ່ມີເລີຍ.
  • ນ້ຳມັນຈາກຕົ້ນ: ເຊິ່ງໄດ້ຈາກກິ່ງ ແລະ ເປືອກຕົ້ນປະກອບດ້ວຍຍູຈີນອລ 90 - 95% ແລະ ສ່ວນປະກອບຍ່ອຍອື່ນໆອີກ.

ຄຸນປະໂຫຍດ: 

  • ນ້ຳມັນກ້ານພູ: ເປັນສະໝູນໄພທີ່ນຳມານ້ອມຜົມ, ນຳໃຊ້ໃນການແຕ່ງກິ່ນສະບູ ແລະ ຢາຖູແຂ້ວ. ນອກນີ້ຍັງສາມາດຊ່ວຍໄລ່ຍຸງໄດ້. 
ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ
Afanyibo, Y.-G., Anani, K., Esseh, K., Sadji, Y., Idoh, K., Koudouvo, K., Agbonon, A., Améyapoh, Y., Tozo, K., Gbeassor, M. (2018). Antimicrobial Activities of Syzygium aromaticum (L.) Merr. & L.M. Perry (Myrtaceae) Fruit Extracts on Six Standard Microorganisms and Their Clinical Counterpart. Open Access Library Journal, 5: 49-51.
Ariyanti, E.E., Irawanto, R., Hapsari, L., Mudiana, D. (2012). Distribution of Syzygium spp. (Klampok) in some areas of Bromo Tengger Semeru National Park, East Java. Proc Soc Indon Biodiv Intl Conf, 1: 135-142.
Mahulette, A.S., Hariyadi, Yahya, S., Wachjar, A., Alfian, A. (2019). Morphological Traits of Maluku Native Forest Clove (Syzygium aromaticum L. Merr & Perry.). Journal of Tropical Crop Science, 6(2).
Taha Yassin, M., Al-Askar, A.A., Abdel-Fattah Mostafa, A., El-Sheikh, M.A. (2020). Bioactivity of Syzygium aromaticum (L.) Merr. & L.M.Perry extracts as potential antimicrobial and anticancer agents. Journal of King Saud University - Science, 32(8).
ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ
Duangkhae KEONOY
ການປະກອບສ່ວນ