ຮິ່ງດົງ / Hing Dong

ການນຳໃຊ້

ພືດເປັນຢາ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Crotalaria bracteata Roxb. ex DC. / FABACEAE

ຊື່ພ້ອງ

Crotalaria bracteata Roxb.
Crotalaria bracteolata Perr. ex DC.
Crotalaria bracteosa Benth.
Crotalaria brasila Schrank

ຊື່ອື່ນ

ລາວ: ຫາຍຫີງ ແລະ ຮິ່ງດົງ.
ໄທ: ໝາຫິ່ງດົງ, ຫິ່ງນົກ, ຫນ້າຫິ່ງເມ່ນ ແລະ ຫິ່ງກິຈອນ.
ຈີນ: 毛果猪屎豆.
ຫວຽດນາມ: Lục lạc lá bắc, Sục sạc lá bẹ, Lục lạc bẹ ແລະ đậu săng.

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ເປັນໄມ້ຟຸ່ມຂະໜາດນ້ອຍ. ລຳຕົ້ນຕັ້ງຊື່ຂຶ້ນ, ສູງໄດ້ປະມານ 1.5 ມ, ມີຂົນສີຂາວອ່ອນນຸ້ມກະຈາຍຢູ່ທົ່ວ. ໃບປະສົມຂັ້ນໜຶ່ງແບບຂົນນົກປາຍຄູ່, ອອກຮຽວສະຫຼັບ. ໃບຍ່ອຍມີ 3 ໃບ, ຮູບຫອກ ຫຼື ຮູບໄຂ່, ກວ້າງ 2-6 ຊມ, ຍາວ 5-8 ຊມ, ໂຄນໃບຮຽວແຫຼມ, ຂອບລຽບ ຫຼື ເປັນຄື້ນ, ປາຍຮຽວແຫຼມ, ຜິວໃບດ້ານເທິງສີຂຽວເຂັ້ມ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມສີຂຽວອ່ອນ, ມີຂົນອ່ອນນຸ້ມປົກຄຸມທັງສອງດ້ານ. ຊໍ່ດອກອອກຕາມງ່າມໃບ ແລະ ປາຍກິ່ງ, ຍາວ 6-15 ຊມ. ດອກຍ່ອຍມີຈຳນວນຫຼາຍ, ຮູບດອກຖົ່ວ, ສີເຫຼືອງເມື່ອແກ່ຈະປ່ຽນເປັນສີນ້ຳຕານ ຫຼື ສີມ່ວງ. ໝາກເປັນຝັກ, ຮູບຊົງກະບອກ, ຮູບໄຂ່ ຫຼື ຮູບຮີ, ປາຍມີຕິ່ງແຫຼມ, ມີຂົນສີຂາວຍາວກະຈາຍຢ່າງໜາແໜ້ນ, ໝາກແກ່ແລ້ວແຕກຕາມລວງຍາວ. ແກ່ນມີ ຫຼາຍ, ຜິວລຽບ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ສັບະພະຄຸນ:

ຮາກ: ຕົ້ມເປັນຢາຈະເລີນອາຫານ, ແກ້ວຽນຫົວ, ບຳລຸງກຳລັງ, ຮັກສາພະຍາດກະເພາະອາຫານ, ຖອນພິດຢາເບື່ອເມົາ, ຖອນພິດໄຂ້ຈາກການອັກເສບ ແລະ ດັບພິດຮ້ອນ.
ຮາກ ແລະ ລຳຕົ້ນ: ຕົ້ມດື່ມແກ້ໜີ້ວ.
ທັງຕົ້ນ: ນຳມາຕົ້ມອາບເປັນຢາແກ້ຟົກບວມ.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

Hu, K., Dong, A., Liu, H., Feng, H., Sun, Q., Yao, X. (1999). Bioactivity of Traditional Chinese Herbal Medicines Against Pyricularia oryzae. Pharmaceutical Biology, 37(3): 225–230.

Jahan, I. (2020). Determining endangered medicinal species of family Fabaceae of Bangladesh and their updated enumeration. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 9(2): 1205-1213.

Jha, S., Rai, S.K., Koirala, U., Niroula, B., Bhagat, I., Dhakal, M.R., Mandal, T.N. (2011). Vascular plant specimens in Tribhuvan University Herbarium (TUH), Biratnagar, Nepal. Nepalese Journal of Biosciences 1: 83-95.

Kennedy, K.H., Maxwell, J.F., Lumyong, S. (2012). Fire and the production of Astraeus odoratus (Basidiomycetes) sporocarps in deciduous dipterocarp-oak forests of northern Thailand. Maejo International Journal of Science and Technology, 6(3): 483-504.

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

Duangkhae KEONOY