ໃບເຕີຍບ້ານ / Fragrant pandan

ການນຳໃຊ້

ພືດເປັນຢາ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Pandanus amaryllifolius Roxb./PANDANACEAE

ຊື່ພ້ອງ

Pandanus hasskarlii Merr.
Pandanus latifolius Hassk.
Pandanus latifolius var. minor Hassk.
Pandanus odorus Ridl.

ຊື່ອື່ນ

ລາວ: ໃບເຕີຍບ້ານ ແລະ ເຕີຍຫອມ.
ໄທ: ເຕີຍຫອມ, ໃບສົ້ມມ່າ, ສົ້ມຕະເລັງເຄັງ, ສົ້ມປູ, ສົ້ມພໍດີ ແລະ ຜັກເກັງເຄັງ.
ອັງກິດ: Pandan leaves, Fragrant pandan ແລະ Pandom wangi.

ສະຖານະພາບການອະນຸລັກ

Least Concern

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ຈັດເປັນໄມ້ຟຸ່ມຂະໜາດນ້ອຍ. ລຳຕົ້ນເປັນເຫງົ້າຢູ່ໃຕ້ດິນ ແລະ ໜ້າດິນ, ມີສູງ 70-150 ຊມ ແລະ ອາດສູງໄດ້ຮອດ 1 ມ, ລຳຕົ້ນມີລັກສະນະເປັນປ້ອງສັ້ນ, ອອກຮາກຕາມຂໍ້ຂອງລຳຕົ້ນ. ໃບດ່ຽວ, ອອກວຽນສະຫຼັບ, ແຕ່ບໍລິເວນໂຄນລຳຕົ້ນຈົນຮອດປາຍຍອດ, ໃບຮູບຂອບຂະໜານ ຫຼື ຮູບຫອກ, ກ້ວາງ 2-4 ຊມ, ຍາວ 56-95 ຊມ, ເສັ້ນກາງໃບໂຄ້ງເລິກ, ຂອບລຽບ, ປາຍແຫຼມ, ແຜ່ນໃບໜາແຂງ, ຜິວໃບດ້ານເທິງສີຂຽວເຂັ້ມ, ຜິວລຽບມັນ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມສີຂຽວອ່ອນ. ຊໍ່ດອກແບບ spadix, ອອກບໍລິເວນປາຍຍອດ. ດອກຍ່ອຍແຍກເພດຕ່າງຕົ້ນກັນ, ບໍ່ມີກີບລ້ຽງ ຫຼື ກີບດອກ. ໝາກຂະໜາດນ້ອຍ, ສ່ວນຫຼາຍບໍ່ອອກດອກ ແລະ ໝາກ ຫຼື ເປັນໂຕຜູ້.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ສັບພະຄຸນ:

ນ້ຳໃບເຕີຍ: ເຮັັດໃຫ້ຫົວໃຈຊຸ່ມຊື່ນ, ຫຼຸດອາການເຕັ້ນຂອງຫົວໃຈ, ຊ່ວຍດັບຄວາມຮ້ອນ, ຊ່ວຍຊູກຳລັງ, ຊ່ວຍແກ້ອາການອ່ອນເພຍ, ຊ່ວຍປັບຄວາມສົມດູນຂອງຮ່າງກາຍ, ຜູ້ທີ່ມີທາດໄຟສູງການດື່ມນ້ຳໃບເຕີຍຊ່ວຍເຮັດໃຫ້ເຢັນລົງ.
ຮາກ ແລະ ໃບ: ຮັກສາພະຍາດເບົາຫວານ ແລະ ຫຼຸດລະດັບນ້ຳຕານໃນເລືອດ.
ສານສະກັດຈາກໃບເຕີຍ: ຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມດັນເລືອດ, ປ້ອງກັນການແຂງຕົວຂອງຫຼອດເລືອດ, ບັນເທົາອາການ ແລະ ດັບພິດໄຂ້ໄດ້ ແລະ ຊ່ວຍດັບພິດຮ້ອນພາຍໃນໄດ້ເປັນຢາງດີ.
ໃບ: ໃຊ້ຮັກສາພະຍາດຫືດ ແລະ ນຳມາບົດໃຫ້ລະອຽດພອກຮັກສາພະຍາດຜິວໜັງໄດ້, ໃບຕາກແຫ້ງແລ້ວນຳມາຫົມຊ່ວຍບຳລຸງຮ່າງກາຍ ແລະ ຜິວພັນ.
ຮາກ ແລະ ຕົ້ນ: ໃຊ້ເປັນຢາແກ້ກະໄສ, ຊ່ວຍຂັບປັດສະວະ ແລະ ຮັກສາພະຍາດຫືດໄດ້.

ຄຸນປະໂຫຍດ:

ໃບເຕີຍ: ມີການນຳໃບເຕີຍມາແຕ່ງອາຫານໄດ້ຫຼາກຫຼາຍເມນູ ບໍ່ວ່າຂອງຫວານຕ່າງໆ, ນຳໃບເຕີຍໃຊ້ນຳໝໍ້ໜຶ້ງເຂົ້າໜົມຈະເຮັດໃຫ້ມີກິ່ນຫອມ.
ສີຈາກໃບ: ເປັນສີຂອງຄຼໍໂຣຟິວສາມາດນຳມາໃຊ້ສີເຂົ້າໜົມໄດ້.
ຊ່ວຍປັບກິ່ນນ້ຳມັນບໍ່ໃຫ້ມີກິ່ນຄິວ.
ໃບເຕີຍສາມາດນຳມາບຳລຸງຜິວໜ້າໄດ້.

ວິທີເຮັດນ້ຳໃບເຕີຍຫອມ:

ຕຽມໃບເຕີຍຕັດເປັນທ່ອນຈຳນວນ 2 ຖ້ວຍ, ນ້ຳຕານຊາຍ 5 ບ່ວງແກງ, ນ້ຳ 4 ຖ້ວຍ ແລະ ນ້ຳກ້ອນ.
ນຳໃບເຕີຍທີ່ຕັດໄວ້ນຳມາປັ່ນເຄິ່ງໜຶ່ງຈົນລະອຽດແລ້ວນຳມາຕອງເອົາກາກອອກ.
ຕົ້ມນ້ຳຈົນຟົດແລ້ວນຳໃບເຕີຍທີ່ເຫຼືອລົງໃສ່ຫຼັງຈາກນັ້ນປິດຝາໝໍ້ໄວ້ປະມານ 5-10 ນາທີ.
ຫຼັງຈາກນັ້ນເຕີມນ້ຳຕານທີ່ກຽມໄວ້ຈົນນ້ຳຕານລະລາຍ ແລ້ວປິດໄຟປະໄວ້, ຫຼັງຈາກນັ້ນນຳມາຕອງເອົາກາກອອກແລ້ວເຕີ່ມນ້ຳໃບເຕີຍທີ່ປັ່ນໄວ້.
ຫຼັງຈາກນັ້ນນຳໄປຕົ້ມໄຟຈົນຟົດແລ້ວປົ່ງປະໄວ້ ເທົ່ານີ້ກໍ່ສາມາດໄດ້ນ້ຳໃບເຕີຍຕາມຕ້ອງການ

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

Wakte K.V. , B. Nadaf, A., J. Thengane, R., Jawali, N. (2009). Pandanus amaryllifolius Roxb. cultivated as a spice in coastal regions of India. Genet Resour Crop Evol 56:735–740.

Navera, J.P.M. , P. Abe, J.M., E. Alzate, N.B., C. Bacay, D.J., Z. Masangcay, A.V., R. Sandoval, A.M., A. Cabanela, R., R. Dumaoal, O.Sh. (2013). Effects of Pandanus amaryllifolius Roxb. ethanolic leaf extract on blood coagulation and platelet count using Wistar albino rat as a model. The Steth, 7.

Faras, A.F., Wadkar, S.S., Ghosh, J.S. (2014). Effect of leaf extract of Pandanus amaryllifolius (Roxb.) on growth of Escherichia coli and Micrococcus (Staphylococcus) aureus. International Food Research Journal 21(1): 421-423.

Zakaria, M.M., Zaidan, U.H., Shamsi, S., Abd Gani, S.S. (2020). Chenical composition of essential oils fron leaf extract of pandan, Pandanus amaryllifolius Roxb. Malaysian Journal of Analytical Sciences, 24(1): 87-96.

Zanan, R.L., B. Nadaf, A. (2013). Conservation Status of Indian Pandanaceae. American Journal of Plant Sciences, 4: 51-56.

Ghasemzadeh, A., Z.E. Jaafar, H. (2013). Profiling of phenolic compounds and their antioxidant and anticancer activities in pandan (Pandanus amaryllifolius Roxb.) extracts from different locations of Malaysia. Ghasemzadeh and Jaafar BMC Complementary and Alternative Medicine, 13:341.

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

Duangkhae KEONOY