ດອກພຸດ / Crape jasmine

ການນຳໃຊ້

ສີນຄ້າ

ພືດເປັນຢາ

ນ້ຳມັນຫອມ

ພືດປະດັບ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Tabernaemontana divaricata (L.) R.Br. / Apocynaceae

ຊື່ພ້ອງ

Ervatamia coronaria (Jacq.) Stapf
Ervatamia divaricata (L.) Burkill
Ervatamia divaricata var. plena (Roxb. ex Voigt) M.R.Almeida
Ervatamia flabelliformis Tsiang
Ervatamia recurva (Lindl.) Lace
Ervatamia siamensis (Warb. ex Pit.) Kerr
Kopsia cochinchinensis Kuntze
Nerium coronarium Jacq.
Nerium divaricatum L.
Reichardia grandiflora Dennst.
Reichardia jasminoides Dennst.
Taberna discolor (Sw.) Miers
Tabernaemontana citrifolia Lunan
Tabernaemontana coronaria (Jacq.) Willd.
Tabernaemontana discolor Sw.
Tabernaemontana flabelliformis (Tsiang) P.T.Li
Tabernaemontana gratissima Lindl.
Tabernaemontana lurida Van Heurck & Müll.Arg.
Tabernaemontana recurva Lindl.
Tabernaemontana siamensis Warb. ex Pit.
Testudipes recurva (Lindl.) Markgr.
Vinca alba Noronha
Jasminum zeylanicum Burm.f.
Nyctanthes acuminata Burm.f.

ຊື່ອື່ນ

ຊື່ໄທ: ດອກພຸດຈີບ, ພຸດປ່າ, ພຸດລາ, ພຸດສາ, ພຸດສ່ວນ, ພຸດຊ້ອນ.
ຊື່ອັງກິດ: Crepe jasmine, Clavel De La India, East Indian rosebay, Pinwheel flower

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ດອກພຸດເປັນໄມ້ຟຸ່ມ. ລຳຕົ້ນສູງປະມານ 3 ມ, ຜິວກ້ຽງ. ໃບດ່ຽວ, ອອກກົງກັນຂ້າມສອງແຜ່ນພຽງສະຫຼັບຕັ້ງສາກ, ຮູບຮີ, ກ້ວາງ 2-4 ຊມ, ຍາວ 4-10 ຊມ, ໂຄນໃບແຫຼມ ຫຼື ຮຽວແຫຼມ, ຂອບລຽບ, ປາຍຍາວເປັນຫາງ. ກ້ານໃບກົມ, ຍາວປະມານ 1 ຊມ. ຊໍ່ດອກແບບກະຈະ, ອອກຕາມງ່າມໃບ ຫຼື ປາຍຍອດ, ຍາວ 6-10 ຊມ. ດອກຍ່ອຍມີ 6-20 ດອກ. ກາບດອກຮູບໄຂ່, ສ່ວນໃຫຍ່ປາຍມົນ, ແຫຼມ ຫຼື ຮຽວແຫຼມ, ຍາວ 2-7 ມມ, ບາງຄັ້ງມີຂົນສີຂາວຍາວ. ກີບດອກເຊື່ອມຕິກັນເປັນຫຼອດ, ຍາວ 1.4-2.4 ຊມ, ບິດວຽນເລັກນ້ອຍ, ປາຍແຍກເປັນ 5 ແສກ, ຮູບໄຂ່ກ້ວາງ, ຍາວ 0.8-2.6 ຊມ, ສີຂາວ, ດ້ານໃນມີຂົນ. ເກສອນເພດຜູ້ຈັບຢູ່ຫຼອດກີບດອກ, ຖົງລະອອງຈັບປາຍ, ຍາວປະມານ 3 ມມ. ເຕົ້ົ້ົ້ົ້ົ້າໄຂ່ຈັບເທິງ, ຄໍເຕົ້າໄຂ່ຍາວ 0.4-1.4 ຊມ, ປາຍຮ່ວງຮັບແຍກອອກເປັນ 2 ແສກ. ໝາກກຸ່ມ, ຮູບຮີ, ຍາວ 2.2-4.5 ຊມ, ໝາກແຫ້ງແລ້ວແຕກ, ໝາກອ່ອນສີຂຽວເຂັ້ມ, ໝາກແກ່ສີເຫຼືອງ. ແກ່ນມີ 2-10 ມ, ຮູບຮີບ້ຽວ, ຍາວ 0.7-0.1 ຊມ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ສັບພະຄຸນ: ຮາກ ເປັນຢາບຳລຸງຮ່າງກາຍ, ນຳມາຄຽວແກ້ອາການເຈັບແຂ້ວ, ແກ້ອາການຖອກທ້ອງ, ເຈັບທ້ອງ, ຝົນເປັນຢາຮັກສາຕຸ່ມ, ເປັນຢາຂັບຖ່າຍ ແລະ ຂັບທາດພິດ. ເນື້ອໄມ້ ຫຼື ກິ່ງໄມ້: ຕົ້ມດື່ມຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມດັນເລືອດ, ຊ່ວຍຂັບພະຍາດພິດ, ໃຊ້ເປັນຢາແກ້ໄຂ້ ແລະ ຖອນພິດໄຂ້. ໃບ: ນຳມາຕໍາໃສ່ກັບນ້ຳຕານກິນແກ້ອາການໄອ. ດອກ: ຄັ້ນໃສ່ນ້ຳທາຮັກສາພະຍາດຜິວໜັງ. ນອກຈາກນີ້ແລ້ວທັງຕົ້ນຍັງມີປະສິດທິພາບສາມາດຕ້ານເຊື້ອແບັກທິເຣຍ, ເຊື້ອຣາ, ແກ້ອາການປວດ, ຢັບຢັ້ງການຫົວຕົວຂອງມົດລູກ ແລະ ລຳໄສ້, ສານສະກັດຈາກຕົ້ນດອກພຸດສາມາດຢັບຢັ້ງການເຮັດວຽກເອັນໄຊມ໌ Acetylcholine esterase ໄດ້ສູງ ເຊິ່ງສາມາດຮັກສາຜູ້ປ່ວຍຄວາມຈຳເຊື່ອມໄລຍະເລີ່ມຕົ້ນຫາໄລຍະກາງໄດ້.

ເປັນພືດປະດັບ: ເນື່ອງຈາກດອກພຸດມີຄວາມສວຍງາມປະຊາຊົນຈຶ່ງນິຍົມນຳໄປປູກເປັນພືດປະດັບຕາມໜ້າບ້ານ ຫຼື ວັນວາອາຮາມຕ່າງໆ. ເນື້ອຂອງໝາກສຸກຍັງສາມາດນຳໄປຍ້ອມສີຜ້າໄດ້, ນອກຈາກນີ້ແລ້ວດອກພຸດຍັງຖືກນິຍົມນຳໄປເຮັດເປັນພວງມາໄລເພື່ອໄວ້ພະ ຫຼື ນຳໄປເຮັດພິທີທາງສາສະໜາຕ່າງ.

ນ້ຳມັນຫອມລະເຫີຍ: ດອກນຳມາສະກັດເປັນຫົວນ້ຳຫອມໄດ້. ເນື້ອໄມ້ສາມາດນຳໄປເຮັດທູບ

ເປັນສິນຄ້າ: ດອກນຳມາຫ້ອຍເປັນພວງມາໄລຂາຍ, ຫົວນ້ຳຫອມທີ່ໄດ້ຈາກການສະກັດຈາກດອກພຸດ ແລະ ທູບທີ່ໄດ້ຈາເນື້ອໄມ້ຖືກສົ່ງອອກຂາຍຕາມທ້ອງຕະຫຼາດ, ດ້ວຍເຫດນີ້ດອກພຸດຈຶ່ງຖືກນິຍົມມາປູກເພື່ອຂາຍເປັນສິນຄ້າ.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

A. salihah and B. zalaludi, (2015). Chemical extraction and separation Ingredients from TABERNAEMONTANA Di Varikata (L.) R.BR. EX ROEM & SCHULT. Let it have potential Activity against NEURAMINIDASE. Thesis submitted in fulfillment of the requirements for the degree of Master of Science.

K. Changwijit and K. Suwanborirux, (2010). Vobasinyl‐iboga bisindole alkaloids, potent acetylcholinesterase inhibitors from Tabernaemontana divaricata root.

S. Mavuduru, K. Kriti, A. N. Mishra and M. Ghosh, (2008). ISOLATION OF ANTICANCER AGENTS FROM Tabernaemontana divaricata (L.) R. Br. ex Roem. & Schult. Birla Institute of Technology, Mesra, Ranchi, Jharkhand (835215), India.

A. Athipornchai, (2016). Review about TABERNAEMONTANA SPP: Multi-drug plant. Department of Chemistry and Center of Excellence for Innovation in Chemistry, Faculty of Science, Burapha University, Bangsaen, Chonburi 20131 Thailand.

M. Safwan and A. Khan, (2011). Gastroprotective Effect of Tabernaemontana divaricata (Linn.) R.Br. Flower Methanolic Extract in Wistar Rats. Department of Biomedical Sciences, Faculty of Medicine and Health Sciences, University Putra Malaysia, Serdang 43400, Selangor Darul Ehsan, Malaysia. Department of Pharmacognosy, Anwarul Uloom College of Pharmacy, New Mallepally, Hyderabad 500001, Andhra Pradesh, India. Department of Pharmaceutical Sciences, Nims University, Shobha Nagar, Delhi Highway, Jaipur - 303 121, Rajasthan, India.

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

ດວງແຂ ແກ້ວນ້ອຍ