ແມງຄາມ 5 ເຂົາ / Yellow Five-horned Beetle

ຊະນິດຮ່ວມ

ການນຳໃຊ້

ອາຫານ

ສີນຄ້າ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Eupatorus gracilicornis Arrow, 1908 / Scarabaeidae

ຊື່ພ້ອງ

ຊື່ອື່ນ

ແມງກວ່າງ 5 ເຂົາ
Thai:ด้วงกว่างซางเหนือ, กว่างห้าเขา

ພັນລະນາລັກສະນະສັນຖານ

ລັກສະນະທົ່ວໄປ: ແມງຄາມ 5 ເຂົາ ຫຼື ແມງກວ່າງ 5 ເຂົາໂຕຜູ້ມີຮ່າງກາຍຂະໜາດນ້ອຍກ່ວາໂຕແມ່ (ໂຕຜູ້ຂະໜາດ 48-60 ມມ ແລະ ໂຕແມ່ຂະໜາດ 53-90 ມມ) ໂຕຜູ້ມີເຂົາຂະໜາດໃຫຍ່ຍືນໄປຫາໜ້າຂອງສ່ວນຫົວ ໂຄ້ງມາທາງດ້ານຫຼັງໜ່ອຍໜຶ່ງ ສັນຫຼັງເອິກປ້ອງທຳອິດເປັນສີດຳ. ມີເຂົາອີກສອງຄູ່ຢູ່ທັງສອງຂ້າງຂອງຫົວ. ສີຂອງລໍາໂຕທາງດ້ານຫົວເປັນສີດຳເຫຼືອມ ສ່ວນກົກປີກເປັນຮູບສາມຫຼ່ຽມດຳ ແລະ ມີຮອຍສີດຳເປັນຈຸດໆຈຳນວນຫຼາຍ. ປີກເປັນສີນໍ້າຕານອ່ອນປົນເຫຼືອງ ຍົກເວັນສີດຳຢູ່ເຄິ່ງຂອງກາງປີກ ແລະ ຂີດສີດຳຢູ່ຂອບປີກດ້ານນອກ. ສ່ວນໂຕແມ່ບໍ່ມີເຂົາ ສີຄ້າຍກັບໂຕຜູ້, ສັນຫຼັງເອິກມີຮ່ອງຮອຍແກະສະລັກ ຮ່ອຍມະລູດຕູດຕີດຢູ່ດ້ານຂ້າງ ແລະ ດ້ານໜ້າ. ປີກຄູ່ທໍາອິດໜາແຂງ ເປັນສີເຫຼືອມ (elytra) ແລະ ຄູ່ຫຼັງ ເປັນແຜ່ນໄສ (membrane). ຮ່າງກາຍຂອງແບ່ງອອກເປັນ 3 ສ່ວນຄື: ສ່ວນຫົວ, ສ່ວນເອີກ ແລະ ສ່ວນທ້ອງ. ລັກສະນະໜວດ: 1 ຄູ່ ສັ້ນ ເປັນແບບ(Lamellate) ລັກສະນະຄ້າຍໃບໄມ້ຊ້ອນກັນ, ດ້ານປາຍໜວດມີລັກສະນະແປທາງດ້ານຂ້າງ ແລະ ຕິດລຽນກັນ. ລັກສະນະປາກ: ແບບກັດກິນ (Chewing type), ລັກສະນະປີກ: ເນື້ອປີກຂ້ອນຂ້າງໜາ 2 ຄູ່, ຄູ່ທໍາອິດຂ້ອນຂ້າງໜາ (elytra) ປົກຫຸມປີກຄູ່ຫຼັງ ແລະ ຄູ່ຫຼັງເປັນແຜນບາງໃສ (Membrane). ລັກສະນະຂາ: ມີ 3 ຄູ່ ເປັນແບບໄຕຄານ (Walking legs), ປາຍສຸດຂອງຂາຈະມີເລັບເປັນຕະຂໍ ສອງແຊກ. ລັກສະນະຕາ: ຕາລວມ (Compound eyes) ຂະໜາດໃຫຍ່ 1 ຄູ່. ແຫຼ່ງທີ່ພົບແມງຄາມ 5 ເຂົາ: ສາມາດພົບທົ່ວໄປຕາມພື້ນດິນ, ຕາມຕໍໄມ້ ຫຼື ຕົ້ນໄມ້ໂດກ. ອາຫານຂອງແມງຄາມ 5 ເຂົາ: ໂຕອ່ອນ(ດ້ວງ) ກິນຊາກພືດ ແລະ ຊາກສັດ. ໂຕເຕັມໄວກິນຢາງໄມ້ຕາມເປືອກໄມ້ ແລະ ອອກຫາກິນໃນເວລາກາງຄືນ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ສາມາດພົບໄດ້ທົ່ວໄປທາງພາກເໜືອຂອງ ສປປ ລາວ. ທີ່ປະຊາຊົນລາວບັນດາເຜົ່ານິຍົມນໍາມາປຸ່ງແຕ່ງເປັນອາຫານ ທີ່ໃຫ້ສານອາຫານສູງຈຳພວກທາດໂປຼຕີນ (Protein), ນໍາມາຂາຍເປັນສິນຄ້າ, ສັດລ້ຽງສວຍງາມ, ລ້ຽງເພື່ອການກິລາ, ນໍາມາເປັນອາຫານຂອງສັດ. ລາຄາຂາຍແມງຄາມຕາມທ້ອງຕະຫຼາດ 25,000-50,000 ກີບ/ກິໂລກຣາມ.ແຕ່ບາງໂຕທີສວຍງາມ, ໃຫຍ່, ເກັ່ງ ລາຄາຂາຍ 50,000-250,000 ກີບ/ໂຕ ຫຼື ຫຼາຍກວ່ານີ້.

ການສຶບພັນ ແລະ ວົງຈອນຊີວິດ

ການສືບພັນ(Reproduction): ການສືບພັນ ແລະ ວົງຈອນຊີວິດຂອງແມງຈັກຈົງອາໄສເພດຜູ້ ແລະ ເພດແມ່ ໃນການສືບພັນ.
ໄລຍະໄຂ່(Eggs): ຕົວແມ່ 1 ຕົວ ຈະວາງໄຂ່ປະມານ 50-100 ໜ່ວຍ. ໄຂ່ເປັນໜ່ວຍກົມ. ການວາງໄຂ່ເປັນໜ່ວຍໆຕາມພື້ນດິນ. ໄຂ່ມີລັກສະນະເປັນໜ່ວຍກົມສີຂາວອ່ອນ-ຂາວຂຸ້ນໄສ.
ໄລຍະເປັນໂຕດ້ວງ (Larva): ລັກສະນະຂອງໂຕດ້ວງບໍ່ມີປີກ, ລໍາໂຕຂົດເປັນຮູບໂຕຊີ (C), ຮ່າງກ່າຍມີຂົນ, ລໍາໂຕເປັນສີຂາວຂຸ້ນ, ຫົວເປັນກາບແຂງຂະໜາດໃຫຍ່ທີ່ເອີ່ນວ່າ: ຫົວກະໂລກ, ມີແກ້ວກ້າມຂະໜາດໃຫຍ່, ມີປ້ອງລໍາໂຕ 8 ປ້ອງ ແຕ່ລະປ້ອງມີຮູຫາຍໃຈປ້ອງລະ 1 ຄູ່ຢູ່ຂ້າງລໍາໂຕ. ມີຂາ 3 ຄູ່.
ໄລຍະເປັນໂຕດັກແດ້ (pupa): ເປັນໄລຍະຂອງການພັກໂຕທີອາໄສຢູ່ໃນດິນທີ່ມີຄວາມອຸດົມສົມບູນທາງດ້ານແຮ່ທາດທາງທຳມະຊາດ ເຊັ່ນ: ອາຈົມສັດ, ເສດໄມ້ໂດກ, ໄລຍະນີ້ຈະໃຊ້ເວລາຍາວນານເຖິງ 12-24 ເດືອນ. ຕົວອ່ອນຂອງດັກແດ້ຈະເປັນສີຂາວຂຸ້ນ, ຈົນຮອດສີນໍ້າຕານແດງ. ຊ່ວງໄລຍະທີ່ເປັນດັກແດ້ນີ້ຮ່າງກາຍຈະອ່ອນນຸ່ມ, ຂະໜາດຮ່າງກາຍຕົວດັກແດ້ ຍາວປະມານ 5-8 ຊມ ແລະ ມີການຫຼອກຄາບອອກມາເປັນໂຕເຕັມໄວ ແຕ່ຊ່ວງອອກມາເປັນໂຕເຕັມໄວຈະອາໄສຢູ່ໃນຜົ່ງ 1-2 ເດືອນກ່ອນອອກມາສູ່ສະພາບແວດລ້ອມພາຍນອກ.
ໄລຍະໂຕເຕັມໄວ (Adults): ຈະມີຊີວິດຢູ່ໄດ້ໃນທຳມະຊາດປະມານ 3-4 ປີ.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

ຈັນດາ ວົງສົມບັດ. 2002. ແມງໄມ້ວິທະຍາເບື້ອງຕົ້ນ. ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດລາວ.

ພັດທະວີ ວິວັດພານິດ. 2542. ແມງໄມ້ໃນອານາຄົດຂອງມະນຸດ. ໂຮງພິມອົງການສົງເຄາະທະຫານຜ່ານເສິກ, ກຸງເທບ. 226 ນ.

ພົງພັດ ສັງເຜືອກ ແລະ ປະພາສີຣິິ ພູວະສະຖຽນ. 2526. ຄຸນຄ່າອາຫານຂອງແຫຼ່ງໂປຣຕີນຂອງຊາວຊົນນະບົດ: ແມງໄມ້. ໂພສະນາການສານ 17(1): 5-12.

ສາວິຕຣິ ມາໄລພັນ ພ້ອມດ້ວຍຄະນະ. 2538. ບົດທົດລອງແມງໄມ້ວິທະຍາເບື້ອງຕົ້ນ. ພາກວິຊາຊີວະວິທະຍາ,ຄະນະກະເສດສາດ, ມະຫາວິທະຍາໄລກະເສດສາດ. ກຸງເທບ. ພິມຄັ້ງທີ 2 ພສ. 2542. 266 ນ.

Charles A. Triplehorn and Norman F. Johnson. 2005. Borror and delong’s introduction to the STUDY OF INSECTS. 7th edition.

Rajesh Kumar, G. Rajkhowa, N. J. Dhar and R. K. Rajan. 2011. A new record of Xylotrupes Gideon (Linnaeus)(Coleoptera: scarabaeidae) on Persia bombycine, kost. From India. Mun.Ent.Zool.Vol.6, No.1

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

ລີພອນ ໜໍ່ປະເສີດ (ພາກວິຊາຊີວະວິທະຍາ, ຄະນະວິທະຍາສາດທຳມະຊາດ, ມະຫາວິທະຍາໄລແຫ່ງຊາດ)