ຜັກກະໂສມນ້ຳ / Swamp leaf

ການນຳໃຊ້

ອາຫານ

ສີນຄ້າ

ພືດເປັນຢາ

ນ້ຳມັນຫອມ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Limnophila rugosa (Roth) Merr. / Scrophulariaceae

ຊື່ພ້ອງ

Didissandra ophiorrhizoides K.Schum.
Herpestis rugosa Roth
Terebinthina rugosa (Roth) Kuntze

ຊື່ອື່ນ

ຊື່ລາວ: ຜັກໂສມນ້ຳ
ຊຶ່ໄທ: ຜັກກະໂສມ, ຜັກກະໂຊມ ແລະ ອ້ມກົບ.
ຊື່ສາມັນ: Wrinkled Marshweed

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ກະໂສມນ້ຳຈັດເປັນພືດລົ້ມລຸກອາຍຸປີດຽວ. ລຳຕົ້ນມີການແຕກແໜງ, ສູງ 20- 35 ຊມ, ຕົ້ນພາກສ່ວນອ່ອນມີຂົນອ່ອນນຸ້ມປົກຄຸມຢ່າງໜາແໜ້ນ, ພາກສ່ວນແກ່ຜິວລຽບ. ໃບດ່ຽວ, ອອກກົງກັນຂ້າມສອງແຜ່ນພຽງສະຫຼັບຕັ້ງສາກ, ຮູບຮີ ຫຼື ຮູບໄຂ່, ກ້ວາງ 2-3 ຊມ, ຍາວ 4-8 ຊມ, ໂຄນໃບຮຽວແຫຼມ, ຂອບແສກແຂ້ວເລື່ອຍ, ປາຍມົນ, ຜິວໃບດ້ານເທິງສີຂຽວເຂັ້ມ, ມີຮ້ອຍຍັບ, ມີຂົນສັນປົກຄຸມ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມສີຂຽວອ່ອນ, ມີຕ່ອມຂະໜາດນ້ອຍຈຳນວນຫຼາຍ, ກ້ານໃບສັ້ນ. ຊໍ່ດອກແບບກະຈຸກ, ອອກຕາມງ່າມໃບ ຫຼື ປາຍຍອດ. ດອກຍ່ອຍມີຂະໜາດນ້ອຍ. ກາບດອກມີ 5 ກາບ, ສີຂຽວ. ກີບດອກໂຄນເຊື່ອມຕິດກັນເປັນຫຼອດສັນ, ຮູບຊົງກະບອກ, ຍາວປະມານ 8 ມມ, ປາຍແຍກເປັນ 5 ແສກ, ຍາວ 5-6 ມມ, ລັກສະນະຂອງດອກລັກສະນະຄ້າຍປາກ, ເຊິ່ງປາກລຸ່ມຈະແຍກອອກເປັນ 3 ກີບ ແລະ ປາກເທິງຈະແຍກເປັນ 2 ກີບ, ບໍລິເວນດ້ານໃນດອກມີສີເຫຼືອງກະຈາຍຢູ່ຢ່າງໜາແໜ້ນ, ກີບດອກສີນ້ຳເງິນ ຫຼື ສີມ່ວງ. ເກສອນເພດຜູ້ມີ 4 ອັນ. ເກສອນເພດແມ່ມີ 1 ອັນ. ບໍ່ມີກ້ານດອກ. ໝາກແຫ້ງ, ຮູບໄຂ່ແປ, ກ້ວາງປະມານ 3 ມມ, ຍາວ 5-6 ມມ, ສີນ້ຳຕານ. ແກ່ນມີຂະໜາດປະມານ 1-2 ມມ, ສີນ້ຳຕານ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ເປັນອາຫານ: ໃບ ຫຼື ຍອດອ່ອນ ມີກິ່ນຫອມນິຍົມນຳມາເປັນເຄື່ອງຄຽງຮັບປະທານສົດກັບລາບ, ກ້ອຍ ຫຼື ແຈ່ວ, ນຳມາປະກອບອາຫານເພື່ອແຕ່ງກິ່ນ.

ສັບພະຄຸນ: ໃບ ແລະ ຕົ້ນຫອມ, ມີລົດເຢັນຊ່ວຍຂັບພິດ ອີ່ສຸກອີ່ໃສ, ດຳງແດງ, ຝີດ້ານ ແລະ ຊ່ວຍລະງັບຄວາມຮ້ອນເຊັ່ນ: ປະສົມໃນຢາຂຽວຂັບຂີ້ກະເທີ, ແກ້ອາການແໜ້ນໜ້າເອິກ, ແກ້ໄອ, ແກ້ອາການແໜ້ນທ້ອງ, ເຈັບທ້ອງ, ຫຼຸດອາການບວມນ້ຳ, ຈະເລີນອາຫານ, ຂັບປັດສະວະ ແລະ ຕຳພອກຮັກສາບາດແຜ. ນອກຈາກນີ້ແລ້ວຖ້ານຳມາໃຊ້ຮ່ວມກັບຢາຂຽວແລ້ວຍັງມີສັບພະຄຸນຮັກສາໄຂ້ ແລະ ບັນເທົາອາການຮ້ອນໃນຂາດນ້ຳ.

ນ້ຳມັນຫອມ: ເນື່ອງຈາກຕົ້ນກະໂສມນ້ຳມີກິ່ນຫອມຈື່ງສາມາດນຳໄປສະກັດເປັນນ້ຳຫອມເພື່ອເປັນຢາໄດ້ດີ.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

Kanmanee Sukkasem, (2015). Biological activities of Thai traditions Called KHEAW-HOM and Plant ingredients. Thesis submitted by filling in some information of Requirements for the master's degree Science in Applied Thai Traditional Medicine Faculty of Medicine Thammasat University.

Mohammad Oliur Rahman, (2006). SCROPHULARIACEOUS, TAXA IN BANGLADESH. Bangladesh National Herbarium, Chiriakhana Road, Mirpur-1, Dhaka-1216, Bangladesh.

Jyoti Katoch, R.N. Acharya and M.B. Nariya, (2018). Review on scientific basis for the therapeutic use of Limnophila rugosa (Roth.) Merr.- an extra-Pharmacopoeial drug. Pharmacology Laboratory, Institute for Post Graduate Teaching & Research in Ayurveda, Gujarat Ayurved University, Jamnagar-361008 and Dravyaguna Department, Institute for Post Graduate Teaching & Research in Ayureveda, Gujarat Ayurved University, Jamnagar-361008.

Goutam Brahmachari, (2014). Limnophila (Scrophulariaceae): Chemical and Pharmaceutical Aspects - An Update. Laboratory of Natural Products & Organic Synthesis, Department of Chemistry, Visva-Bharati (a Central University), Santiniketan-731 235, West Bengal, India.

Rajiv Roy, Shyamal K. Jash, Raj K. Singh and Dilip Gorai, (2015). LIMNOPHILA (SCROPHULARIACEAE): CHEMICAL AND PHARMACOLOGICAL ASPECTS. Assistant Professor, Department of Chemistry, Bolpur College, West Bengal, India; Department of Chemistry, Saldiha College, Saldiha, Bankura-722 173, West Bengal, India and Officer-in-Charge, Mangolkot Government College, Mangolkot, West Bengal, India.

Nupan B., Thipwong J., Saisa-ard K. and Samala S., (2016). Phytochemical and Antibacterial Studies of the Crude Leaves’ Extract from Limnophila rugosa (Roth) Merr. Program in Biology, Faculty of Science and Technology, Suratthani Rajabhat University, Suratthani, Thailand, 84100.

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

ດວງແຂ ແກ້ວນ້ອຍ