ຕົ້ນເປືອຍໂຄກ / White Myrtle

ການນຳໃຊ້

ພືດເປັນຢາ

ພືດປະດັບ

ສີ່ງປູກສ້າງ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Lagerstroemia calyculata Kurz / Lythraceae

ຊື່ພ້ອງ

Murtughas calyculata Kuntze

ຊື່ອື່ນ

ໄທ: ຕະແບກແດງ, ຕະແບກໜັງ, ຕະແບກໃຫຍ່, ບອງຢາມູ, ເປືອຍ ແລະ ເປືອຍດົງ.
ຊື່ສາມັນ: White Myrtle.
ຫວຽດນາມ: Bằng lăng ổi, Thao lao, Săng lẻ, Bằng lăng tía, Rờ pa ແລະ Tơ ruôn.

ສະຖານະພາບການອະນຸລັກ

Vulnerable

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ຈັດເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນຂະໜາດກາງ ຫຼື ຂະໜາດໃຫຍ່. ລຳຕົ້ນຕັ້ງຊື່, ສູງ 10-30 ມ, ປາຍຍອດເປັນຟຸ່ມກົມ, ເປືອກແຕກເປັນເກັດ ແລະ ມີຮ່ອງຮອຍຂອງເກັດຕາມລຳຕົ້ນ, ສີເທົາ ຫຼື ສີນ້ຳຕານ. ໃບດ່ຽວ, ອອກຮຽງກົງກັນຂ້າມກັນ ຫຼື ເກືອບກົງກັນຂ້າມກັນ, ຮູບຮີ ຫຼື ຮູບຫອກ, ກວ້າງ 2-8 ຊມ, ຍາວ 10-20 ຊມ, ໂຄນນໃບມົນ ຫຼື ຕັດຂອບລຽບ ຫຼື ເປັນຄື້ນເລັກນ້ອຍ, ປາຍແຫຼມ ຫຼື ຮຽວແຫຼມ, ໃບອ່ອນມີຂົນສີນ້ຳຕານປົກຄຸມທັງສອງດ້ານ, ໃບແກ່ຜິວໃບດ້ານເທິງຂ້ອນຂ້າງລຽບ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມມີຂົນສີນ້ຳຕານປົກຄຸມ. ກ້ານໃບກົມ, ຍາວ 0.5-1 ຊມ. ຊໍ່ດອກແບບແຕກແໜ່ງ, ອອກບໍລິເວນງ່າມໃບ ແລະ ປາຍກິ່ງ, ຍາວ 10-30 ຊມ, ມີຂົນສີນ້ຳຕານປົກຄຸມຢ່າງໜາແໜ້ນ. ດອກຍ່ອຍມີຈຳນວນຫຼາຍ, ດອກບານເຕັມທີມີເສັ້ນຜ່າສູນກາງ 0.5-1.5 ຊມ, ສີຂາວ, ສີບົວ ຫຼື ສີມ່ວງ. ກາບດອກເຊື່ອມຕິດກັນເປັນຖ້ວຍ, ຍາວປະມານ 6 ມມ, ປາຍແຍກເປັນ 6 ແສກ, ຮູບສາມຫຼ່ຽມ, ດ້ານນອກມີຂົນສັ້ນນຸ້ມສີນ້ຳຕານ. ກີບດອກມີ 6 ກີບ, ຮູບບ່ວງ ຫຼື ຮູບໄຂ່ປີ້ນ, ຍາວ 5-8 ມມ, ປາຍແຫຼມ, ຂອບເປັນຍັກ. ເກສອນເພດຜູ້ຈຳນວນຫຼາຍ, ບໍ່ສະເໝີກັນ. ໝາກຮູບກົມ, ຂະໜາດ 0.6-1 ຊມ, ບໍລິເວນຂວັ້ນມີກາບດອກຕິດເປັນຮູບຖ້ວຍ, ໝາກແຫ້ງແລ້ວແຕກ, ສີນ້ຳຕານ ຫຼື ສີດຳ. ແກ່ນມີຈຳນວນຫຼາຍ, ຂະໜາດນ້ອຍ, ມີປີກ, ສີນ້ຳຕານເຂັ້ມ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ສັບພະຄຸນ:
    ຮາກ: ແກ້ອາການປວດເມື່ອຍຕາມຮ່າງກາຍ.
    ເປືອກ: ໃຊ້ປຸງເປັນຢາແກ້ຫວັດ, ລົງແດງ ແລະ ເປັນມູກເລືອດ.
    ເປືອກ ແລະ ແກນໄມ້: ຕົ້ມດື່ມແກ້ໄຂ້ຫວັດ, ແກ້ມູກເລືອດ, ບັນເທົາອາການຖອກທ້ອງ, ແກ້ພະຍາດບິດ, ຊ່ວຍແກ້ພິດ, ແກ້ລົງແດງ, ແກ້ພິດສານເສບຕິດ, ຕົ້ມອາບຮັກສາຜິວໜັງ, ຮັກສາກາກເກື້ອນຈາກເຊື້ອຣາ ແລະ ຮັກສາຟົດຜື່ນຄັນ.
    ຂວັ້ນດອກ: ຊ່ວຍບຳລຸງຫົວໃຈ, ບຳລຸງປອດ, ບຳລຸງຕັບ, ບຳລຸງເດັກໃນຄັນ, ບຳລຸງຈິດ, ໃຊ້ເປັນຢາແກ້ລົມ, ແກ່ອາການໜ້າມືດ, ຕາລາຍ, ວຽນຫົວ, ປວດຮາກ, ແກ້ອາການຈຸກແໜ້ນຊ່ວງເອິກ, ທ້ອງອືດ, ແກ້ລົມ ຫຼື ອາການອ່ອນເພຍຫຼັງຈາກດີໄຂ້ໃໝ່, ໃຈສັ່ນ, ເປັນຢາແກ້ໄຂ້ຕົວຮ້ອນ, ຊ່ວຍຂັບເຫື່ອ, ຂັບເສມຫະ, ຮັກສາອາການທາງລະບົບໄຫຼວຽນເລືອດ ແລະ ປຸງເປັນຢາແກ້ໄຂ້.
    ດອກ: ຕົ້ມດື່ມແກ້ຖອກທ້ອງ, ຊ່ວຍບຳລຸງເລືອດ ແລະ ບຳລຸງຮ່າງກາຍ, ບົດທາພາຍນອກຮັກສາແຜ, ຫ້າມເລືອດ, ຮັກສາພະຍາດຜິວໜັງ ແລະ ຮັກສາຜື່ນຄັນ.

ສິ່ງປຸກສ້າງ:

ເນື້ອໄມ້: ເນື້ອໄມ້ລະອຽດປານກາງ, ເປັນມັນ, ແຂງ, ໜຽວ, ເລື່ອຍ ແລະ ຕົບແຕ່ງງ່າຍ, ຊັກເງົາໄດ້ດີເໝາະສຳລັບການກໍສ້າງບ້ານເຮືອນ.
ພືດປະດັບ: ດອກມີສີສັນສວຍງາມເໝາະສຳລັບປູກເປັນພືດປະດັບ ແລະ ໃຫ້ຮົ່ມເງົາ

ເນື້ອໄມ້: ໃຊ້ເປັນເຊື້ອໄຟໄດ້ເປັນຢ່າງດີ.
ໝາຍເຫດ: ເປັນໄມ້ລາຄາແພງ ແລະ ຫາຍາກ ມີຄວາມສ່ຽງຕໍ່ການສູນພັນ.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

De Wilde, W.J.J.O., Duyfjes, B.E.E. (2013). Miscellaneous information on Lagerstroemia L. (Lythraceae). Thai for. Bull. (Bot.) 41: 90–101.

de Wilde, W.J.J.O., Duyfjes, B.E.E. (2014). Lagerstroemia (Lythraceae) in Malesia. Blumea 59: 113–122.

He, D., Liu, Y., Cai, M., Pan, H.T., Zhang, Q.X., Wang, X.Y., Wang, X.J. (2012). Genetic diversity of Lagerstroemia (Lythraceae) species assessed by simple sequence repeat markers. Genet. Mol. Res. 11 (3): 3522-3533.

De Wilde, W.J.J.O., Duyfjes, B.E.E. (2016). Survey of Lagerstroemia L. (Lythraceae) in Indochina (excl. Thailand) with the description of Lagerstroemia densifl ora, sp. nov., a new species from Vietnam. Adansonia, sér. 3, 38 (2): 241-255.

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

Duangkhae KEONOY