ຫອນໄກ່ດົງ / Hon Kai Dong

ການນຳໃຊ້

ພະລັງງານ

ພືດເປັນຢາ

ສີ່ງປູກສ້າງ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Harpullia cupanioides Roxb. / SAPINDACEAE

ຊື່ພ້ອງ

Cupania rupestris Cambess.
Harpullia blancoi Fern.-Vill.
Harpullia confusa Blume
Harpullia imbricata Thwaites
Harpullia juglandifolia Blume
Harpullia rupestris Blume
Otonychium imbricatum Blume
Ptelea arborea Blanco
Seringia lanceolata Blanco
Tina rupestris Blume

ຊື່ອື່ນ

ໄທ: ຫງອນໄກ່ດົງ, ຂາງຂາວ ແລະ ພິກປ່າ.
ຈີນ: 假山萝.
ຫວຽດນາມ: Cây xơ, Xơ ແລະ Trường cụp.

ສະຖານະພາບການອະນຸລັກ

Least Concern

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນ, ຂຽວຕະຫຼອດປີ. ລຳຕົ້ນສູງປະມານ 20 ມ, ເປືອກນອກບາງ, ລຽບ ຫຼື ແຕກເປັນເກັດຂະໜາດນ້ອຍ, ສີເທົາປົນສີນ້ຳຕານ. ໃບປະສົມຂັ້ນໜຶ່ງແບບຂົນນົກປາຍຄີກ, ອອກວຽນສະຫຼັບ. ກ້ານໃບຮູບກົມ, ຍາວ 15-25 ຊມ. ໃບຍ່ອຍຮູບຮີ ຫຼື ຮູບຫອກ, ອອກກົງກັນຂ້າມ ຫຼື ເກືອບກົງກັນຂ້າມກັນ, ກວ້າງ 2-4 ຊມ, ຍາວ 6-12 ຊມ, ໂຄນໃບບ້ຽວ, ຂອບລຽບ, ປາຍແຫຼມ, ແຜ່ນໃບບາງຄ້າຍຄືເຈ້ຍ, ຜິວໃບດ້ານເທິງສີຂຽວເຂັ້ມ, ລຽບມັນ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມສີຂຽວອ່ອນ, ມີຂົນສັ້ນກະຈາຍຫ່າງໆ, ຍອດອ່ອນມີຂົນສີນ້ຳຕານກະຈາຍຢ່າງໜາແໜ້ນ. ກ້ານໃບຍ່ອຍຍາວ 5-8 ມມ. ຊໍ່ດອກແບບກະຈະບາງ, ອອກບໍລິເວນງ່າມໃບ ຫຼື ປາຍຍອດຫ້ອຍລົງ. ດອກຍ່ອຍມີຈຳນວນຫຼາຍ, ດອກແຍກເພດ, ມີກິ່ນຫອມ, ສີຂາວ. ກ້ານດອກຍ່ອຍຍາວ 6-8 ມມ. ກາບດອກມີ 5 ກາບ, ຮູບໄຂ່, ກວ້າງປະມານ 5 ມມ, ສີຂຽວ. ກີບດອກມີ 5 ກີບ, ຮູບໄຂ້, ກວ້າງ 8-10 ມມ. ເກສອນເພດຜູ້ມີ 5 ອັນ, ສັ້ນກວ່າກີບດອກເລັກນ້ອຍ. ໝາກຮູບກົມ ຫຼື ຮູບຮີ, ຂະໜາດ 2-3 ຊມ, ໝາກອ່ອນມີຂົນສີນ້ຳຕານອ່ອນປົກຄຸມຢ່າງແໜ້ນ, ໝາກສຸກສີເຫຼືອງອົມຂຽວ, ໝາກແກ່ແລ້ວແຕກອອກເປັນ 2 ແສກ. ແກ່ນຮູບໄຂ່ ຫຼື ຮູບຮີ, ຂະໜາດ 1.3-1.5 ຊມ, ເນື້ຶອຫຸ້ມເມັດສີເຫຼືອງ ຫຼື ສີແດງສົ້ມ, ແກ່ນສີດຳລຽບມັນ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ສິ່ງປຸກສ້າງ:
    ເນື້ອໄມ້: ໃຊ້ສຳລັບກໍ່ສ້າງພາຍໃນ.
ສັບພະຄຸນ:
    ນ້ຳມັນສະກັດຈາກແກ່ນ: ໃຊ້ທາພາຍນອກຮັກສາພະຍາດໄຂຂໍ້ອັກເສບ ແລະ ແກ້ອາການເຈັບຄໍ.
    ນ້ຳຈາກເປືອກ ແລະ ໝາກ: ໃຊ້ບັນເທົາຄວາມເຈັບ.
ພະລັງງານ: ໃຊ້ເປັນເຊື້ອເພີງ ແລະ ເຮັດຖ່ານ.
ຄຸນປະໂຫຍດ:
    ເນື້ອໄມ້: ໃຊ້ສະລັບເຮັດຕູ້, ເຟີນິເຈີ້, ໄມ້ອັດ ແລະ ອື່ນ.
    ເປືອກ ແລະ ໝາກ: ບາງຄັ້ງໃຊ້ແທນສະບູ່, ໃຊ້ທາພາຍນອກປ້ອງກັນປິງ, ທາກ ແລະ ໃຊ້ເປັນຢາເບື່ອປາ.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

Rajeswari, R., Murugesh, S., Jegadeeshkumar, D., Prakash, B., kumar, V.V. (2020).Studies on Phytoconstituents, In vitro Antioxidant and Cytotoxity Activity of Harpullia arborea Bark Extracts on Human Epidermoid Larynx Carcinoma Cell Line (HEp-2). The International journal of analytical and experimental modal analysis.

Zhao, Z.-W., Xia, Y.-M., Qin, X.-Zh., Li, X.-W., Cheng, L.-Zh., Sha, T., Wang, G.-H. (2001), Arbuscular mycorrhizal status of plants and the spore density of arbuscular mycorrhizal fungi in the tropical rain forest of Xishuangbanna, southwest China. Mycorrhiza, 11: 159–162.

Buerki, S., Lowry, P.P., Alvarez, N., Razafimandimbison, S.G., Küpfer, Ph., Callmander, M.W. (2010). Phylogeny and circumscription of Sapindaceae revisited: molecular sequence data, morphology and biogeography support recognition of a new family, Xanthoceraceae. Plant Ecology and Evolution 143 (2): 148–159.

Moustafa, S.M.A., Menshawi, B.M., Wassel, G.M., Mahmoud, Kh., Mounier, M.M. (2014). Screening of some Wild and Cultivated Egyptian Plants for their Free Radical Scavenging Activity. International Journal of PharmTech Research, 6(4): 1271-1278.

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

Duangkhae KEONOY