ສ້ານເຫັບ / San Hep

ການນຳໃຊ້

ອາຫານ

ພືດປະດັບ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Saurauia roxburghii Wall. / ACTINIDIACEAE

ຊື່ພ້ອງ

Saurauia thorelii auct. non Fin. & Gagnep.

ຊື່ອື່ນ

ໄທ: ສ້ານເຫັບ, ເກື່ອງປ່າ, ກຸລາບທີປໍ, ຄລ້າທີປໍ ແລະ ຕຳແຍຜູ້.
ຫວຽດນາມ: Nóng roxburgh ແລະ Sổ dã roxburgh.

ສະຖານະພາບການອະນຸລັກ

Least Concern

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ຈັດເປັນໄມຟຸ່ມ ຫຼື ໄມ້ຢືນຕົ້ນຂະໜາດນ້ອຍ. ລຳຕົ້ນສູງປະມານ 5 ມ, ກ້ານໃບມີຂົນອ່ອນນຸ້ມປົກຄຸມຢ່າງໜາແໜ້ນ, ກິ່ງກ້ານມັກໂຄ້ງລົງ, ເປືອກບາງ, ຜິບລຽບ, ລົ່ນງ່າຍ, ສີນ້ຳຕານປົນເທົາ. ໃບດ່ຽວ, ອອກວຽນສະຫຼັບຢູ່ບໍລິເວນປາຍກິ່ງ, ຮູບຫອກປີ້ນ ຫຼື ຮູບຮີແກມຮູບຂອບຂະໜານ, ກ້ວາງ 5-12 ຊມ, ຍາວ 15-25 ຊມ, ໂຄນໃບແຫຼມ, ຂອບແສກແຂ້ວຖີ່, ປາຍແຫຼມ ຫຼື ມົນ, ແຜ່ນໃບໜາຄ້າຍຄືໜັງ, ຜິວໃບດ້ານເທິງສີຂຽວເຂັ້ມ, ຜິວລຽບ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມສີຂຽວອ່ອນ, ມີເກັດ ຫຼື ຂົນສີນ້ຳຕານປົກຄຸມຢ່າງໜາແໜ້ນ. ກ້ານໃບຍາວ 2-5 ຊມ, ມີຂົນອ່ອນນຸ້ມປົກຄຸມຢ່າງໜາແໜ້ນ. ຊໍ່ດອກແບບກະຈຸກສັ້ນ, ອອກຕາມລຳຕົ້ນ ແລະ ກິ່ງງ່າ. ດອກຍ່ອຍຈຳນວນຫຼາຍ, ຮູບລະຄັງ, ສີບົວ ຫຼື ສີຂາວ. ກ້ານດອກຍາວ 1-2.5 ຊມ. ກາບດອກຮູບໄຂ່, ຍາວ 3-4 ມມ. ກີບດອກເຊື່ອມຕິດກັນ, ປາຍແຍກອອກເປັນ 5 ແສກ, ຮູບໄຂ່, ຍາວ 4-6 ມມ. ເກສອນເພດຜູ້ມີ 30-50 ອັນ. ເຕົ້າໄຂ່ມີ 1 ອັນ, ກ້ຽງ, ປາຍຮວງຮັບແຍກເປັນ 5 ແສກ. ໝາກຮູບກົມ ຫຼື ຮູບຮີ, ປາຍເປັນຕິ່ງແຫຼມ, ແກ່ແລ້ວແຕກ. ແກ່ນຈຳນວນຫຼາຍ, ຂະໜາດນ້ອຍ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ອາຫານ:

ໝາກສຸກ: ມີລົດຊາດຫວານສາມາດກິນໄດ້.
ໃບ: ນຳມາຄ້ຽວກິນຄືກັບໜ້ຽງ ແລະ ນຳມາປະກອບອາຫານຕ່າງໆ ເຊັນອ່ອມບອນຊ່ວຍຫຼຸດຄວາມຄັນຂອງບອນ.

ສັບພະຄຸນ:

ລຳຕົ້ນ ຫຼື ກິ່ງ: ຕົ້ມແກ້ເມົາໃຫ້ດີຂື້ນ.
ໃບ: ໃຊ້ແຊ່ນ້ຳອາບຊ່ວຍຮັກສາຝີໃນເດັກນ້ອຍ.

ພືດປະດັບ: ສາມາດນຳມາປູກເປັນໄມ້ປະດັບໄດ້ດີ.

ຄຸນປະໂຫຍດ:

    ໃຊ້ໃນການປູກບຸກເບີກປ່າ.
    ເນື້ອໄມ້: ໃຊ້ເຮັດຟືນໄດ້.
    ໃບ: ຊ່ວຍໝັກໃນການໝັກເຫຼົ້າ.
    ຢາງ: ຈາກລຳຕົ້ນໃຊ້ເປັນຢາບຳລຸງຜົມ.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

Ahmed, Y., Rahman, S., Akhtar, P., Islam, F., Rahman, M., Yaakob, Z. (2013). Isolation of steroids from n-hexane extract of the leaves of Saurauia roxburghii, International Food Research Journal 20(5): 2939-2943.

Rishad Abdullah, Md., Golam Sarwar, A.K.M., Ashrafuzzaman, Md., M. Rahman, Md. (2020). Floristic Study of Karnaphuli Range in Kaptai, Reserve Forest, Rangamati, Bangladesh. Distributed under a Creative Commons CC BY license.

Taram, M., Borah, D. (2020). A New Record of Saurauia sinohirsuta (Actinidiaceae) for India. J. Jpn. Bot. 95(4): 249–251.

Tobgye, T., Sridith, K. (2018). Preliminary notes on distribution of Himalayan plant elements: A case study from Eastern Bhutan. Songklanakarin J. Sci. Technol. 40 (2), 370-378.

Khisha, T., Karim, R., R. Chowdhury, Sh., Banoo, R. (2012). Ethnomedical Studies of Chakma Communities of Chittagong Hill Tracts, Bangladesh. Bangladesh Pharmaceutical Journal 15(1): 59-67.

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

Duangkhae KEONOY