ໜາມກະຈາຍ / Teri pod

ການນຳໃຊ້

ພືດເປັນຢາ

ພືດປະດັບ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Moullava digyna (Rottler) Gagnon & G.P.Lewis / FABACEAE

ຊື່ພ້ອງ

Caesalpinia digyna Rottler
Caesalpinia flavicans Graham
Caesalpinia gracilis Miq.
Caesalpinia oleosperma Roxb.
Guilandina oleosperma Roxb. ex Wight & Arn.

ຊື່ອື່ນ

ໄທ: ກຳຈາຍ, ຂີ້ແຮດ, ໜາມແດງ, ໜາມຫັນ, ກະຈາຍ, ຂີ້ຄາກ, ໝາກໜາມຈາຍ, ສະເບັນ, ງາຍ, ຈິງຈ່າຍ, ຮາຍປູນ ແລະ ຮາຍ.
ອັງກິດ: Teri pod.
ຈີນ: 肉荚云实.
ຫວຽດນາມ: Móc mèo xanh ແລະ Vang xanh.

ສະຖານະພາບການອະນຸລັກ

Least Concern

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ເປັນໄມ້ຟຸ່ມຂະໜາດກາງ ຫຼື ໄມ້ເລືອ. ລຳຕົ້ນ ແລະ ກິ່ງກ້ານມີໜາມແຫຼມ, ເນື້ອໄມ້ແຂງ. ໃບປະສົມຂັ້ນສອງແບບຂົນນົກປາຍຄູ່, ອອກຮຽງສະຫຼັບ. ໃບປະສົມຍ່ອຍມີ 8-12 ຄູ, ອອກຮຽງກົງກັນຂ້າມກັນ, ຮູບຂອບຂະໜານ. ໃບຍ່ອຍຮູບຂອບຂະໜານ, ອອກຮຽງກົງກັນຂ້າມກັນ, ກວ້າງ 3-4 ມມ, ຍາວ 8-12 ມມ, ໂຄນໃບບ້ຽວ, ຂອບລຽບ, ປາຍມົນ ຫຼື ວ້ຳ, ແຜ່ນໃບກ້ຽງທັງສອງດ້ານ, ກ້ານໃບຍ່ອຍສັ້ນຫຼາຍ. ຊໍ່ດອກແບບແຕກແໜ່ງຫ້ອຍລົງ, ອອກບໍລິເວນງ່າມໃບ ຫຼື ປາຍກິ່ງ. ດອກຍ່ອຍຈຳນວນຫຼາຍ, ມີຂະໜາດນ້ອຍ, ສີເຫຼືອງ. ກາບດອກມີ 5 ກາບ, ປາຍມົນ, ສີຂຽວ. ກີບດອກມີ 5 ກີບ, ຮູບໄຂ່ ຫຼື ຮູບກົມ, ປາຍມົນ, ສີເຫຼືອງ. ໝາກເປັນຝັກ, ຮູບຂອບຂະໜານສັ້ນ, ຍາວປະມານ 3 ຊມ, ມີລັກສະນະນູນຂຶ້ນເປັນຂໍ້ຕາມແກ່ນ. ແກ່ນມີ 1-2 ແກ່ນ, ຂ້ອນຂ້າງກົມ, ເນື້ອແຂງ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ສັບພະຄຸນ:
    ຮາກ: ປຸງເປັນຢາແກ້ໄຂ້, ຕົ້ມດື່ມເປັນຢາແກ້ໄຂ້ຕົວຮ້ອນ, ປຸງເປັນຢາຂັບປະຈຳເດືອນຂອງແມ່ຍິງ, ນຳມາຕົ້ມປະສົມກັບຮາກໝາກຂາມປ້ອມແກ້ກາມມະໂຣກ, ໃຊ້ຖອນພິດທີ່ຖືສັດກັດ, ຊ່ວຍດັບພິດງູ, ຂັບພິດຝີທຸກ ຊະນິດ ແລະ ຊ່ວຍດັບພິດຝີ, ຕຳພອກເປັນຢາຮັກສາແຜສົດ, ແຜຊຳເຮື້ອ ແລະ ແຜເປື່ອຍໄດ້ດີ.
    ໝາກ: ນຳມາຕຳຄັ້ນເອົານ້ຳລ້າງບາດແຜ, ຊ່ວຍຫ້າມເລືອດ, ຮັກສາແຜ, ເຮັດໃຫ້ແຜຫາຍໄວຂຶ້ນ, ບໍ່ມີຮອຍແພເປັນ ແລະ ປຸງເປັນຢາແກ້ຖອກທ້ອງ.
    ທັງຕົ້ນ: ຕົ້ມໃຫ້ສັດລ້ຽງກິນເປັນຢາແກ້ພິດງູ.
ພືດປະດັບ:
    ດອກ: ມີຄວາມສວຍງາມຈຶງຖືກນຳໄປປູກເປັນໄມ້ປະດັບ.
ຄຸນປະໂຫຍດ:
    ໝາກ: ໃຫ້ລົດຊາດຝາດໃຊ້ໃນການຍ້ອມຜ້າ ແລະ ແຫ.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

Singh, J., Kumar, A., Sharma, A. (2016). Bioactivity Guided Fractionation of Ethanol Extract of Caesalpinia digyna Rottler Roots. Pharmacognosy Journal, 8(2).

Intakhiao, S., Palanuvej, Ch., Ruangrungsi, N. (2019). Characterization of selected Caesalpinia species in Thailand based on microscopic leaf anatomy including leaf constant numbers. SNRU Journal of Science and Technology 11(2): 71-78.

K. Roy, S., Srivastava, A., M. Jachak, S. (2012). Analysis of Homoisoflavonoids in Caesalpinia digyna by HPLC-ESI-MS, HPLC and Method Validation. Natural Product Communications, 7(9).

Pournaghi, N., Khalighi-Sigaroodi, F., Safari, E., Hajiaghaee, R. (2020). A review of the genus Caesalpinia L.: emphasis on the cassane and norcassane compounds and cytotoxicity effects. Journal of Medicinal Plants, 19(76): 1-20.

Kumar, R., Patel, D.K., Prasad, S.K., Sairam, K., Hemalatha, S. (2012). Antidiabetic activity of alcoholic root extract of Caesalpinia digyna in streptozotocin-nicotinamide induced diabetic rats. Asian Pacific Journal of Tropical Biomedicine: 934-940.

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

Duangkhae KEONOY