ອິນທະຫວາດົງ / Gardenia

ການນຳໃຊ້

ພືດເປັນຢາ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Gardenia saxatilis E.T.Geddes / Rubiaceae

ຊື່ພ້ອງ

ຊື່ອື່ນ

ໄທ: ພຸດຜາ, ຂ່ອຍຫີນ, ຂ່ອຍ, ມືເສືອ, ສາມພັນຕາ, ປັດຫີນ, ຂ່ອຍໂຄກ ແລະ ຂ່ອຍດ່ານ.
ຫວຽດນາມ: Danh pháp hai phần.

ສະຖານະພາບການອະນຸລັກ

Near Threatened

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ເປັນໄມ້ຟຸ່ມ. ລຳຕົ້ນຕັ້ງຊື່, ສູງ 1-2 ມ, ແຕກກິ່ງກ້ານຈຳນວນຫຼາຍ, ກິ່ງກ້ານຕັ້ງສາກກັບລຳຕົ້ນ, ເປືອກຕົ້ນສີຂາວນວນ. ໃບດ່ຽວ, ອອກຮຽງກົງກັນຂ້າມສອງແຜ່ນພຽງຕັ້ງສາກສະຫຼັບກັນ, ຮູບຮີ, ຮູບຂອບຂະໜານ ຫຼື ຮູບຫອກ, ກ້ວາງ 2-4 ຊມ, ຍາວ 5-8 ຊມ, ໂຄນໃບຮູບຫົວໃຈ, ຂອບລຽບ, ປາຍມົນ, ແຜ່ນໃບດ້ານເທິງສີຂຽວປົນເຫຼືອງ, ຜິວລຽບມັນ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມມີຂົນອ່ອນນຸ້ມປົກຄຸມ. ດອກດ່ຽວ, ດອກສົມບູນເພດ, ອອກບໍລິເວນງ່າມໃບ ຫຼື ປາຍກິ່ງ. ກາບດອກມີ 6 ກາບ, ສີຂຽວ, ມີຂົນສີຂາວ. ກີບດອກເຊື່ອມຕິດກັນເປັນຮູບລະຄັງ, ປາຍແຍກອອກເປັນ 6 ແສກ, ສີຂາວ, ມີກິ່ນຫອມ. ເກສອນເພດຜູ້ມີ 6 ອັນ, ຖານຕິດຢູ່ກີບດອກດ້ານໃນ. ເຕົ້າໄຂ່ຈັບລຸ່ມ, ມີ 2 ຫ້ອງ, ແຕ່ລະຫ້ອງມີ 1 ເມັດໄຂ່. ໝາກຮູບໄຂ່ປີ້ນ, ໝາກສຸກມີສີສົ້ມ. ແກ່ນມີ 2 ແກ່ນ, ຫຸ້ມດ້ວຍແພຈຸລັງສິສົ້ມ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ສັບພະຄຸນ:

ຮາກ ແລະ ເນື້ອໄມ້: ຕົ້ມດື່ມແກ້ເບື່ອເມົາ, ແກ້ພິດ ແລະ ຊ່ວຍຖອນພິດເຫັດເມົາ.
ເປືອກຕົ້ນ: ໃຊ້ດອງເຫຼົ້າໃຊ້ທາຮັກສາອຳມະພາດ ແລະແກ້ເໜັບຊາຕາມແຂນຂາ.
ລຳຕົ້ນ: ຕົ້ມດື່ມແກ້ເບື່ອເມົາ.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

Zongram, O., Ruangrungsi, N., Palanuvej, C., Rungsihirunrat, K. (2017). Leaf constant numbers of selected gardenia species in Thailand. Original Research Article, 31(1): 69-75.

Rattamanee, Ch., Rattanachittawat, S., Kaewhom, P. (2019).Plant Diversity in Burapha University, Sa Kaeo Campus. ICoFAB2019 Proceedings: 144-172

Lanorsavanh, S., Lamxay, V., Chantavongsa, K. & Chantaranothai, P. (2014). Two new records of rubiaceous species from Laos. Thai Journal of Botany 6 (1):89-92.

Lanorsavanh, S., Chantaranothai, P. (2016). Argostemma laotica (Rubiaceae), a new species from Laos. Phytotaxa 270(3): 223–226.

Mallick, J.K. (2020). An annotated checklist of Dicotyledonus Angiosperms in Darjeeling Himalayas and foothills, West Bengal, India. Journal on New Biological Reports, 9(2) 94–208.

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

Duangkhae KEONOY