ຕົວແບບສະຫະກອນຂັ້ນບ້ານ

ປະຊາຊົນບ້ານຫອຍ, ເມືອງຄູນ, ແຂວງຊຽງຂວາງ ສ່ວນຫຼາຍປະກອບອາຊີບເປັນຊາວກະສິກອນ ເພື່ອສະໜອງພືດຜັກແກ່ຕະຫຼາດໃນນະຄອນຫຼວງວຽງຈັນ, ຫຼວງພະບາງ ແລະ ບໍລິຄຳໄຊ ໂດຍຈະມີແມ່ຄ້າມາຮັບຊື້ພາຍໃນບ້ານເປັນປະຈຳ ເຊິ່ງຜ່ານມາການຂາຍແມ່ນແຕ່ລະຄອບຄົວຈະຂາຍສະເພາະໃຜລາວ ຈຶ່ງເຫັນວ່າລາຄາການຂາຍແມ່ນບໍ່ເທົ່າກັນ ເພາະມີການຍາດແຍ່ງລູກຄ້າ  ນອກຈາກນັ້ນເມື່ອສິນຄ້າມີຈຳນວນໜ້ອຍ ແມ່ຄ້າຈຶ່ງບໍ່ເຂົ້າມາຮັບຊື້ພາຍໃນບ້ານ.

ມາຮອດຕົ້ນປີ 2012 ປະຊາຊົນພາຍໃນບ້ານ ໄດ້ຮ່ວມກັນສ້າງຕັ້ງເປັນສະຫະກອນຂຶ້ນ  ໂດຍມີສະມາຊິກທັງໝົດ 34  ຄົນ, ມີເນື້ອທີ່ທຳການຜະລິດ 15 ເຮັກຕາ ແລະ ເນື້ອທີ່ນາ 49 ເຮັກຕາ ໃນນີ້ແຕ່ລະປີຫຼັງຈາກສຳເລັດການເກັບກ່ຽວຊາວສວນຈະປູກຜັກໃສ່ພື້ນທີ່ນານຳອີກ.

ພາຍຫຼັງສ້າງຕັ້ງເປັນສະຫະກອນຮຽບຮ້ອຍແລ້ວຈຶ່ງໄດ້ມີການປຶກສາຫາລື ແລະ ໄດ້ເລີ່ມບົດບາດໃນການຮ່ວມຊື້-ຂາຍ ດັ່ງນັ້ນລາຄາຂອງສິນຄ້າຈຶ່ງດີຂຶ້ນ ແລະ ເທົ່າທຽມກັນ ນອກຈາກນັ້ນຍັງອຳນວຍຄວາມສະດວກໃຫ້ແກ່ແມ່ຄ້າທີ່ເຂົ້າມາເກັບຊື້ຜັກນຳອີກ ເພາະສະຫະກອນເປັນຕົວແທນໃນການພົວພັນຕິດຕໍ່ການຊື້-ຂາຍ ລະຫວ່າງແມ່ຄ້າ ແລະ ຊາວສວນ .

ການຮ່ວມຊື້ - ຂາຍເປັນວິທີຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໜຶ່ງທີ່ສາມາດນຳເອົາໄປໃຊ້ກັບບັນດາກຸ່ມ ແລະ ສະຫະກອນທີ່ມີການຜະລິດກະສິກຳທີ່ຄ້າຍຄືກັນ ໂດຍຜູ້ທ້ອນໂຮມສິນຄ້າຈະມີບົດບາດເປັນແຫຼ່ງຕະຫຼາດໃຫ້ແກ່ກຸ່ມ ຫຼື ສະຫະກອນໄດ້.

ທ່ານ ສົມພອນ ແພງວິໄລ ປະທານສະຫະກອນບ້ານຫອຍ ກ່າວວ່າ: ສະຫະກອນຈະເປັນຜູ້ຕິດຕໍ່ແມ່ຄ້າໃນການເຂົ້າມາຮັບຊື້ໂດຍມີການຕົກລົງກ່ຽວກັບຈຳນວນການເກັບຊື້ ແລະ ແຈ້ງລາຄາສິນຄ້າໃຫ້ແມ່ຄ້າຮັບຮູ້. ຫຼັງຈາກນັ້ນສະຫະກອນຈະປະສານຫາຫົວໜ້າຈຸ ເພື່ອແຈ້ງສະມາຊິກຕໍ່ກ່ຽວກັບຈຳນວນ, ປະເພດຜັກ, ລາຄາ ແລະ ເວລາໃນການເກັບຜົນຜະລິດ.

ໃນນີ້ສະຫະກອນຈະມີການຈັດລຳດັບວ່າຜັກຂອງໃຜພ້ອມທີ່ຈະເກັບຂາຍແລ້ວ ແລະ ຜັກສວນໃດຄວນເກັບຕາມຫຼັງ ໂດຍສະມາຊິກຈະແຈ້ງຕໍ່ຜູ້ທ້ອນໂຮມກ່ອນລ່ວງໜ້າ 3 ວັນ ການທ້ອນໂຮມຜົນຜະລິດຂອງກຸ່ມຈະແບ່ງອອກເປັນ 3 ຈຸຄື: ຫົວບ້ານ, ກາງບ້ານ ແລະ ທ້າຍບ້ານ ເພື່ອສະດວກແກ່ສະມາຊິກໃນການນຳເອົາຜັກໄປໂຮມຢູ່ຈຸໃກ້ສວນຕົນເອງ.

ສຳລັບຂັ້ນຕອນການຮ່ວມຊື້ - ຂາຍ ແມ່ນຈະປະຕິບັດດັ່ງນີ້:

1 ສະຫະກອນຈະຕິດຕໍ່ຫາແມ່ຄ້າ

2 ສະຫະກອນແຈ້ງລາຄາ

3 ສະຫະກອນແຈ້ງຈຳນວນການສັ່ງຊື້ຕໍ່ຫົວໜ້າໜ່ວຍທ້ອນໂຮມ 3 ຈຸ

4 ຫົວໜ້າຈຸທ້ອນໂຮມໂທແຈ້ງສະມາຊິກພາຍໃນກຸ່ມ

5 ສະມາຊິກເກັບຜັກມາໂຮມມາທ້ອນໂຮມຕາມຈຸດໃກ້ບ້ານ

6 ສະຫະກອນຈົດບັນທຶກຈຳນວນຜັກ, ຊື່ຂອງເຈົ້າຂອງສວນ

7 ສະຫະກອນແຈ້ງແມ່ຄ້າມາຮັບເອົາຜັກ

8 ສະຫະກອນຮັບເງິນຈາກແມ່ຄ້າ ແລະ ເບີກຈ່າຍໃຫ້ສະຫະກອນຕໍ່.

ສຳລັບຄ່າການທ້ອນໂຮມແມ່ນສະຫະກອນຈະເກັບແມ່ນຈະເກັບກັບແມ່ຄ້າ ໂດຍລາຄາແມ່ນຂຶ້ນກັບຕົກລົງລະຫວ່າງແມ່ຄ້າ ແລະ ຜູ້ທ້ອນໂຮມ ສຳລັບປະເພດ ໝາກເຜັດ, ໝາກເຂືອ, ໝາກຖົ່ວ ແລະ ອື່ນໆ ແມ່ນຈະເກັບ 1,000 ກີບ/ໝື່ນ ສ່ວນປະເພດຜັກປະເພດຜັກກາດ, ຜັກຫອມ, ກະລ່ຳ ແລະ ອື່ນໆ ແມ່ນ 500  ກີບ/ໝື່ນ.

ການຈ່າຍເງິນຄ່າສິນຄ້າສຳລັບຄ່າທ້ອນໂຮມ ແມ່ຄ້າຈະຈ່າຍເປັນເງິນສົດໃນມື້ມາຮັບສິນຄ້າເລີຍ ຫາກກໍລະນີເງິນບໍ່ທັນຈ່າຍກັບມື້້ ແມ່ຄ້າຈະແຈ້ງເພື່ອຈ່າຍໃນມື້ທີສອງ  ຫຼັງຈາກນັ້ນສະຫະກອນຈະນຳໄປຈ່າຍແກ່ສະມາຊິກ ສ່ວນເງິນຄ່າຈາກບໍລິການທ້ອນໂຮມຜົນຜະລິດ ແມ່ນຈະບັນທຶກ ແລະ ຈະສະຫຼຸບເຂົ້າຄັງຂອງສະຫະກອນທຸກໆທ້າຍເດືອນ.

ໃນທຸກໆປີສະມາຊິກສະຫະກອນແມ່ນຈະໄດ້ຮັບເງິນປັນຜົນຈາກຄ່າບໍລິການທ້ອນໂຮມສິນຄ້ານຳອີກ ສ່ວນລາຍຮັບຂອງສະຫະກອນນອກຈາກຈະໄດ້ຈາກຄ່າບໍລິການທ້ອນໂຮມສິນຄ້າແລ້ວ ຍັງໄດ້ຈາກຄ່າບໍລິການອື່ນໆເຊັ່ນ: ການເກັບຄ່າທັດສະນະສຶກສາ ເມື່ອສີ້ນປີສະຫະກອນຈະສະຫຼຸບລາຍຮັບ - ລາຍຈ່າຍ ຂອງຕົນເພື່ອລາຍງານຕໍ່ກອງປະຊຸມປະຈຳປີ ສ່ວນເງິນທີ່ເຫຼືອແມ່ນຈະນຳມາແບ່ງປັນຜົນ ໂດຍຈະແບ່ງໃຫ້ສະມາຊິກ 60 ເປີເຊັນ, ມອບເປັນກອງທຶນແກ່ສະຫະກອນ 20 ເປີເຊັນ, ມອບເປັນເງິນບໍລິຫານໃນສະຫະກອນ ແລະ ຜູ້ມີບົດບາດໃນການທ້ອນໂຮມສິນຄ້າ 10 ເປີເຊັນ, ເກັບເປັນເງິນສະຫວັດດີການ 5 ເປີເຊັນ ແລະ 5 ເປີເຊັນເປັນເງິນຄັງສະສົມ.

ປັດໄຈໃນການອຳນວຍຄວາມສະດວກຂອງສະຫະກອນແມ່ນມີຫຼາຍຢ່າງເປັນຕົ້ນແມ່ນຄວາມສາມາດຂອງຜູ້ທ້ອນໂຮມສິນຄ້ານັ້ນຖືວ່າມີຄວາມສຳຄັນຫຼາຍ ຫາກຜູ້ທ້ອນໂຮມບໍ່ມີທັັກສະໃນການພົວພັນກັບລູກຄ້າກໍຈະເຮັດໃຫ້ສິນຄ້າຂອງສະມາຊິກໄດ້ລາຄາຕ່ຳ.

ຜ່ານການເຮັດບົດບາດໃນການທ້ອນໂຮມສິນຄ້າເພື່ອຊື້ - ຂາຍ ຖືເປັນການອຳນວຍຄວາມສະດວກທັງຊາວສວນ ແລະ ແມ່ຄ້າໃນການເກັບຊື້ ແລະ ລາຄາມີຄວາມເທົ່າທຽມກັນ.

ທີ່ມາ: ເຄືອຂ່າຍຊາວກະສິກອນລາວ