ເຊືອກກ້ຽງ / Laurel

Use

Medicine

Scientific Name / Family

Terminalia elliptica Willd / Combretaceae

Synonyms

Chuncoa tomentosa Buch.-Ham. ex Wall.
Pentaptera coriacea Roxb.
Pentaptera crenulata (Roth) DC.
Pentaptera cuneata DC.
Pentaptera macrocarpa Wall.
Pentaptera maradu G.Don
Pentaptera tomentosa Roxb. ex DC.
Terminalia alata Roth
Terminalia arjuna var. angustifolia C.B.Clarke
Terminalia coriacea (Roxb.) Wight & Arn.
Terminalia coriacea Spreng.
Terminalia crenulata Roth
Terminalia macrocarpa Steud. ex Kurz
Terminalia ovata Rottler ex C.B.Clarke
Terminalia ovata var. angustifolia (Clarke) S.Yadav & M.R.Almeida
Terminalia tomentosa Wight & Arn.

Other Names

ໄທ: ຣົກຟ້າ, ກອງ, ຄລີ້, ຈະລີກ, ເຊືອກ, ຊຽກ, ສະພີແຄຣ່ ແລະ ຫົກຟ້າ.
ສາມັນ: Laurel, Black murdah ແລະ Indian laurel.

Conservation Status

Near Threatened

Botanical Description

ຈັດເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນຂະໜາດກາງ ຫຼື ຂະໜາດໃຫຍ່. ລຳຕົ້ນຕັ້ງຊື່, ສູງ 20-30 ມ, ເປືອກໜາ, ແຕກເປັນສີ່ແຈສາກ, ສີນ້ຳຕານ ຫຼື ສີເທົາ. ໃບດ່ຽວ, ອອກຮຽງກົງກັນຂ້າມກັນ ຫຼື ເກືອບກົງກັນຂ້າມກັນ, ຮູບຂອບຂະໜານ ຫຼື ຮູບໄຂ່, ກວ້າງ 5-12 ຊມ, ຍາວ 10-30 ຊມ, ໂຄນໃບມົນ ຫຼື ບ້ຽວ, ຂອບລຽບ ຫຼື ເປັນຄື້ນ, ປາຍແຫຼມ ຫຼື ມົນ, ໃບອ່ອນມີຂົນສີນ້ຳຕານປົກຄຸມທັງສອງດ້ານ, ໃບແກ່ລຽບ, ແຜ່ນໃບດ້ານລຸ່ມມີຕຸ່ມຄ້າຍຂີ້ກະຕອດ 1-2 ຕ່ອມຂຶ້ນບໍລິເວນໂຄນໃບ. ຊໍ່ດອກແບບກະຈ່າງປະສົມ, ຊໍ່ດອກຍ່ອຍເປັນຊໍ່ແບບຫາງກະຫອກ, ອອກຕາມງ່າມໃບ ຫຼື ປາຍກິ່ງ, ເກືອບທຸກສ່ວນມີຂົນສັ້ນອ່ອນນຸ້ມກະຈາຍຢ່າງໜາແໜ້ນ. ດອກຍ່ອຍມີຈຳນວນຫຼາຍ, ດອກບານເຕັມທີມີຂະໜາດເສັ້ນຜ່າສູນກາງ 3-5 ມມ, ສີຂາວອົມຂຽວ ຫຼື ສີຂຽວອ່ອນ. ກາບດອກໂຄນເຊື່ອມຕິດກັນເປັນຮູບຖ້ວຍ, ປາຍແຍກເປັນ 5 ແສກ, ຍາວ 1-2 ມມ, ດ້ານນອກມີຂົນສັ້ນອ່ອນນຸ້ມກະຈາຍຢ່າງໜາແໜ້ນ, ດ້ານໃນມີຂົນຍາວ, ບໍ່ມີກີບດອກ. ເກສອນເພດຜູ້ມີ 10 ອັນ. ເຕົ້າໄຂ່ຮູບຊົງກະບອກ, ມີ 1 ຫ້ອງ, ມີ 2 ເມັດໄຂ່, ມີຂົນໜາແໜ້ນ. ໝາກຮູບຮີ, ມີຄີຕາມລວງຍາວ 5 ສັນ, ຂະໜາດທັງໝົດ 3-6 ຊມ, ຜິວລຽບ, ໝາກແກ່ສີນ້ຳຕານ. ແກ່ນມີ 1 ແກ່ນ.

Description of Use

ສັບພະຄຸນ:
    ຮາກ: ໃຊ້ເປັນຢາຂັບເສມຫະ.
    ເປືອກ: ນຳມາຕົ້ມດື່ມເປັນຢາບຳລຸງຫົວໃຈ, ແກ້ອາການຖອກທ້ອງຂີ້ຮາກ, ຊ່ວຍຂັບປັດສະວະ, ໃຊ້ພາຍນອກເປັນຢາຫ້າມເລືອດ ແລະ ລ້າງບາດແຜ.
    ນ້ຳຢາງ: ຮັກສາແຜຊ້ຳ, ຮັກສາພະຍາດເລືອດຈ່າງ ແລະ ແກ້ອາການຖອກທ້ອງຂີ້ຮາກ.
    ລຳຕົ້ນ: ນຳມາຕົ້ມດື່ມເປັນຢາແກ້ກະໄສເສັ້ນ, ອາການເຈັບເຄັ່ງຕາມກ້າມເນື້ອ ແລະ ເສັ້ນເອັນ.

ຄຸນປະໂຫຍດ:

    ເປືອກ: ໃຊ້ສຳລັບຟອກໜັງ ແລະ ຍ້ອມສີຜ້າໂດຍຈະໃຫ້ສີນ້ຳຕານເຂັ້ມ ຫຼື ສີດຳ.
    ເນື້ອໄມ້: ເນື້ອໄມ້ແຂງ, ສາມາດຂັດຊັກເງົາໄດ້ດີສາມາດນຳມາເຮັດເຟີນິເຈີ້ ແລະ ເຄື່ອງມືຕ່າງໆ.
    ໃບ: ເປັນອາຫານສັດດລ້ຽງ.
ຂໍ້ມູນວິທະຍາສາດ:
    ສານສະກັດເມທານອນຈາກໃບ ແລະ ລຳຕົ້ນແຫ້ງ: ມີຄວາມເຂັ້ມຂຸ້ນ 200 ໄມໂຄກຼາມ/ມິນລີກຼາມ ເຊິ່ງສາມາດຢັບຢັ້ງການເຮັດວຽກຂອງເອັນໄຊມ໌ເຊື້ອໄວຣັສເອດໄດ້ (HIV–1 REVERS TRANSCRIPTASE).
    ສານສະກັດດ້ວຍເຫຼົ້າ 50% ຈາກຕົ້ນ: ສາມາດຫຼຸດຄວາມດັນເລືອດໄດ້.
ໝາຍເຫດ: ສານສະກັດທີ່ກ່າວມາຂ້າງເທິງຖ້າຮາກໃຊ້ໃນປະລິມານເກີນໄປຈະເຮັດໃຫ້ເກີດພິດ. ປະລິມານທີ່ເໝາະສົມແມ່ນ 100 ມິນລີກຼາມ/1 ກິໂລກຼາມ.

References / Citations

Turner, I.M. (2014). ) Proposals to conserve the name Pentaptera arjuna (Terminalia arjuna) against Terminalia elliptica and T. cuneata and the name Terminalia coriacea (Roxb.) Wight & Arn. against T. coriacea Spreng. (Combretaceae). Conserve Pentaptera arjuna and Terminalia coriacea (Roxb.) Wight & Arn, 63(5): 1135–1136.

Sam, H.V., Nanthavong, Kh., KeSSler, P.J.A. (2004). Trees of Laos and Vietnam: a field guide to 100 economically or ecologically important species. Blumea, 49: 201–349.

Turner, I.M. (2020). Heyne, Roth, Roemer and Schultes, and the plant names published in Novae plantarum species praesertim Indiae orientalis. Heyne, Roth, Roemer and Schultes :1–64.

Joshi, A.B., Bhobe, M., Babu, A. (2013). Physicochemical and Phytochemical Investigation of Stem Bark of Terminalia tomentosa roxb (ex dc) Wight and Arn. IJAPBC, 2(3).

Contributors

Duangkhae KEONOY