ຕົ້ນພັບດົງ / White Pear

Use

Energy

Income

Medicine

Ornamental

Shelter

Scientific Name / Family

Apodytes dimidiata E.Mey. ex Arn. / ICACINACEAE

Synonyms

Apodytes acutifolia Hochst. ex A.Rich.
Apodytes beddomei Mast.
Apodytes benthamiana Wight
Apodytes bequaertii De Wild.
Apodytes cambodiana Pierre
Apodytes curtisii Dyer ex King
Apodytes dimidiata subsp. acutifolia (Hochst. ex A.Rich.) Cufod.
Apodytes dimidiata var. acutifolia (Hochst. ex A.Rich.) Boutique
Apodytes dimidiata subsp. dimidiata
Apodytes dimidiata var. emirnensis (Baker) H.Perrier
Apodytes dimidiata f. farinosa H.Perrier
Apodytes dimidiata var. hazomaitso (Danguy) H.Perrier
Apodytes dimidiata var. ikongoensis H.Perrier
Apodytes dimidiata var. inversa (Baill.) H.Perrier
Apodytes dimidiata f. microphylla H.Perrier
Apodytes emirnensis Baker
Apodytes frappieri Cordem.
Apodytes gardneriana Miers
Apodytes giung A.Chev.
Apodytes hazomaitso Danguy
Apodytes imerinensis Baker
Apodytes inversa Baill.
Apodytes javanica Koord. & Valeton
Apodytes mauritiana (Miers) Benth. & Hook.f. ex B.D.Jacks.
Apodytes mauritiana Benth. & Hook. f.
Apodytes stuhlmannii Engl.
Apodytes tonkinensis Gagnep.
Apodytes yunnanensis Hu
Icacina mauritiana Miers
Mappia philippinensis Merr.
Neoleretia philippinensis (Merr.) Baehni
Nothapodytes philippinensis (Merr.) Sleumer

Other Names

ໄທ: ໝັກຟັກດົງ, ຈ້າອ່ອນ ແລະ ຝັກດົງ.
ອັງກິດ: witpeer, white pear, bird's eye, umdakane, umdagane, umdzagame, sephopha-madi, kgalagangwê ແລະ tshiphopha-madi.

Conservation Status

Least Concern

Botanical Description

ເປັນໄມ້ຢືນຕົ້ນຂະໜາດນ້ອຍ, ຂຽວຕະຫຼອດປີ. ລຳຕົ້ນສູງປະມານ 15 ມ, ເປືອກລຽບ, ສີນ້ຳຕານ, ຜິວບາງ, ເປືອກຊັ້ນໃນສີສົ້ມອ່ອນ. ໃບດ່ຽວ, ອອກຮຽງສະຫຼັບ, ຮູບຮີ ຫຼື ຮູບໄຂ່, ກ້ວາງ 3-6 ຊມ, ຍາວ 6-16 ຊມ, ໂຄນໃບບ້ຽວ, ຂອບລຽບ, ປາຍມົນ ຫຼື ຕິ່ງໜາມ, ແຜ່ນໃບບາງ, ຜິວໃບດ້ານເທິງເປັນສີຂຽວເຂັ້ມ, ຜິວລຽບມັນ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມສີຂຽວອ່ອນ, ມີຂົນກະຈາຍຫ່າງໆຢູ່ເສັ້ນກາງໆໃບ. ກ້ານໃບກົມ, ຍາວ 0.5-2.5 ຊມ. ຊໍ່ດອກແບບແຕກແໜ່ງ, ອອກຕາມປາຍກິ່ງ ຫຼື ຕາມງ່າມໃບ, ຍາວ 3-15 ຊມ. ດອກຍ່ອຍຈຳນວນຫຼາຍ. ກາບດອກເຊື່ອມຕິກັນເປັນຖ້ວຍ, ປາຍແຍກອອກເປັນ 5 ແສກ, ຕິດທົນຈົນເປັນໝາກ. ກີບດອກເຊື່ອມຕິດກັນ ຫຼື ແຍກອອກເປັນ 5 ແສກ, ຮູບຂອບຂະໜານ, ປາຍແຫຼມ. ເກສອນເພດຜູ້ມີ 5 ອັນ, ອອກສະຫຼັບກັບກີບດອກ, ຖົງລະອອງເກສອນສີນສ້ຳຕານແດງ. ໝາກຮູບຮີ, ຂະໜາດ 0.7-0.9 ຊມ, ໝາກອ່ອນເປັນສີຂຽວອ່ອນ, ໝາກສຸກເປັນສີມ່ວງ ຫຼື ສີມ່ວງດຳ.

Description of Use

ພະລັງງານ:

ເນື້ອໄມ້: ເປັນໄມ້ເນື້ອແຂງໜຽວສາມາດນຳມາເຮັດຟືນທີ່ໃຫ້ພະລັງງານສູງ.

ສິນຄ້າ:

ເນື້ອໄມ້: ໃຊ້ເປັນສິນຄ້າສຳລັບການສ້າງອາຄານ, ໃຊ້ປູພື້ນ, ເຄື່ອງເຟີນິເຈີ້, ໃຊ້ເປັນເຄື່ອງມືການກະເສດ, ເຄື່ອງດົນຕີ ແລະ ອື່ນໆ.

ສັບພະຄຸນ:

ຮາກ ແລະ ເປືອກ: ຕ້ານການເກີດພະຍາດໃນລຳໄສ້.
ສານສະກັດຈາກເປືອກ: ໃຊ້ເປັນຢາບຳລຸງແມ່ຢູ່ກຳ ແລະ ກະຕຸ້ນອາລົມທາງເພດ.
ເປືອກ: ແກ້ອາການເຈັບກະເພາະອາຫານ.
ໃບ: ຮັກສາອາການເຈັບຫູ ແລະ ຫູເປັນໜອງ, ນຳມາຕົ້ມແກ້ອາການເຈັບທ້ອງປະຈຳເດືອນ ແລະ ອາການງຸດງິດ.

ພືດປະດັບ: ເປັນພືດທີ່ມີດອກ ແລະ ໝາກໃຫ້ສີສົດໃສຈຶ່ງນິຍົມນຳມາປູກເປັນພືດປະດັບ, ນອກນີ້ແລ້ວຍັງໃຫ້ຮົ່ມເງົາ ແລະ ເປັນພືດທີ່ສາມາດຊ່ວຍປ້ອງກັນການເຈື່ອນຂອງດິນ.

References / Citations

Potgieter, M.J., van Wyk, A.E. (1999). Leaf anatomy of the southern African Icacinaceae and its taxonomic significance. S. Afr. J. Bot. 65(2) 153-162.

Woldemariam, G., Demissew, S. Asfaw, Z. (2016). Woody Species Composition, Diversity and Structure of Kumuli Dry Evergreen Afromontane Forest in Yem District, Southern Ethiopia. Journal of Environment and Earth Science, 6(3).

Reta, H., Demissew, S., Asfaw, Z. (2019). Plant Diversity Study on Kelekal Protected Forest in Debre Markos Town District, East Gojjam, Amhara Region, Ethiopia. Sustainability in Environment, 4(2).

Birhanu, L., Bekele, T., Demissew, S. (2018). Woody species composition and structure of Amoro Forest in West Gojjam Zone, North Western Ethiopia. Journal of Ecology and The Natural Environment, 10(4):53-64.

Abiyu, A., Gratzer, G., Teketay, D., Glatzel, G., Aerts, R. (2013). Epiphytic recruitment of schefflera abyssinica (A. Rich) Harms. and The role of microsites in affecting tree community structure in remnant forests in northwests ethiopia. SINET: Ethiop. J. Sci., 36(1):41–44.

Contributors

Duangkhae KEONOY