ຫຍ້າປຽງ / Germanders

ການນຳໃຊ້

ພືດເປັນຢາ

ຊື່ວິທະຍາສາດ / ຕະກຸນ

Teucrium viscidum Blume / LAMIACEAE

ຊື່ພ້ອງ

Teucrium viscidum var. leiocalyx C.Y.Wu & S.Chow
Teucrium viscidum var. longibracteatum C.Y.Wu & S.Chow
Teucrium viscidum var. macrostephanum C.Y.Wu & S.Chow
Teucrium viscidum var. miquelianum (Maxim.) H.Hara
Teucrium viscidum var. nepetoides (H.Lév.) C.Y.Wu & S.Chow
Teucrium viscidum var. viscidum

ຊື່ອື່ນ

ໄທ: ຫຍ້າຂົມໃບຍົ້ນ.
ຈີນ: 三华乡, 周面在威胁, 苏加克, 血見愁, 山藿香 ແລະ 血见愁.
ຫວຽດ: Ngấy đảo molucca.

ບັນຍາຍລັກສະນະພືດສາດ

ຈັດເປັນໄມ້ລົ້ມລຸກອາຍຸຫຼາຍປີ. ລຳຕົ້ນສູງ 30-60 ຊມ, ລຳຕົ້ນເປັນ 4 ຫຼ່ຽມຕັ້ງຊື່, ແຕກິ່ງກ້ານບໍລິເວນປາຍ, ລຳຕົ້ນ ແລະ ໃບມີຂົນສັ້ນປົກຄຸມ. ໃບດ່ຽວ, ອອກຮຽງກົງກັນຂ້າມ, ຮູບໄຂ່, ກ້ວາງ 1.5-3 ຊມ, ຍາວ 3-6 ຊມ, ໂຄນໃບມົນ, ຂອບໃບແສກແຂ້ວເລື່ອຍ, ປາຍແຫຼມ, ໃບມີເໝືອກໜຽວ, ຜິວໃບດ້ານເທິງຍໍ, ສີຂຽວ, ຜິວໃບດ້ານລຸ່ມສີຂຽວອ່ອນ, ເສັ້ນກ່າງກາງໃບມີຂົນສັ້ນ. ກ້ານໃບຍາວປະມານ 1.7-3 ຊມ. ຊໍ່ດອກແບບກະຈະ, ອອກເປັນຄູ່ຕາມງ່າມໃບ ແລະ ປາຍກິ່ງ, ຊໍ່ດອກຍາວ 2.5-5 ຊມ. ດອກຍ່ອຍມີຈຳນວນຫຼາຍ, ສີແດງອອນ ຫຼື ສີມ່ວງອ່ອນ. ກີບດອກມຮູບລະຄັງຊ້ອນກັນ, ປາຍແຍກເປັນ 5 ກີບ, ດ້ານເທິງມີ 2 ກີບ, ດອກດ້ານລຸ່ມ 5 ກີບ. ເກສອນເພດຜູ້ມີ 4 ອັນ. ເກສອນເພດແມ່ມີ 1 ອັນ, ມີຂົນປົກຄຸມຢ່າງໜາແໜ້ນ. ໝາກຮູບໄຂ່, ມີຂະໜາດນ້ອຍ, ສີເຫຼືອງ ຫຼື ສີນ້ຳຕານ, ຜິວຍໍ້. ແກ່ນຮູບກົມ, ມີເສັ້ນຜ່າສູນກາງປະມານ 1 ມມ.

ບັນຍາຍການນຳໃຊ້

ສັບພະຄຸນ:

ທັງຕົ້ນ: ເປັນຢາແກ້ໄອ, ແກ້ຫວັດ, ຕົວຮ້ອນ, ແກ້ອາການຖ່າຍເປັນເລືອດ (ຕົ້ນສົດ 30-50 ກຼາມນຳມາຕົ້ມແລ້ວປະສົມກັນນ້ຳເຜິ້ງດື່ມ), ແກ້ອາການເຈັບເຕົ້ານົມ (ຕົ້ນສົດ 35 ກຼາມຕົ້ມປະສົມກັບເຫຼົ້າແລ້ວນຳໄປພອກ), ອອກລິດຕໍ່ຕັບ, ປອດ ແລະ ກະເພາະ, ເຮັດໃຫ້ເລືອດເຢັນ, ຊ່ວຍກະຈາຍເລືອດ, ຂັບພິດຮ້ອນຖອນພິດໄຂ້, ແກ້ອາການຮ້ອນໃນ, ຊ່ວຍແກ້ເລືອດດັງອອກ, ຮາກເປັນເລືອດ, ຮັກສາລິດສີດວງໃນລຳໄສ້, ຊ່ວຍແກ້ປະຈຳເດືອນຂອງແມ່ຍິງ, ໃຊ້ເປັນຢາຫ້າມເລືອດ, ຮັກສາຝີໜອງ, ເຈັບບວມອັກເສບ, ເປັນຢາແກ້ພິດໝາກັດ ແລະ ງູກັດ, ແກ້ອາການບວມ, ຟົກຊ້ຳ ແລະ ເຈັບຂໍເຂົ່າ.
ສານທີ່ພົບ: ມີຈຳພວກ Amino acid, Glucolin, Phenols ແລະ Carboxylic acid.

ເອກະສານອ້າງອີງ / ການອ້າງອີງ

Jan, L., Corlett, Ellen, A., Dean, Grivetti, L.E. (20003). uan Mong: biodiversity in Thailand URBAN settings. Economic Botany 57(3): 365–379.

Murata G. (1971). Contributions to the Flora of Southeast Asia. Tonan Ajia Kenkyu (The Southeast Asian Studies) 8(4): 489-517.

Nuammee, A., Seraypheap, K., Yannawat, S., Seelanan, T. (2012). Ethnobotany of Hmong at Ban Pang Chang, Pong Subdistrict, Santisuk District, Nan Province. Thai Journal of Botany 4(2): 177-211.

Hao, X., Zhang, J., Xia, G., Xue, Y., Luo, Z., Si, Y., Yao, G., Zhang, Y. (2013). A New Triterpenoid from Teucrium viscidum. Molecules18: 1262-1269.

Sudde, S., Paton, A. (2008). Teucrium scabrum (Lamiaceae), a new species from Thailand. Kew Bulletin 63: 675–678.

Özcan, T., Dirmenci, T., Martin, E., Altınordu, F. (2015). Cytotaxonomical study in five taxa of the genus Teucrium L. (Lamiaceae). Caryologia: International Journal of Cytology, Cytosystematics and Cytogenetics 68(1): 1–8.

ຜູ້ຮ່ວມມືໃນການສ້າງ

ດວງແຂ ແກ້ວນ້ອຍ